Wicipedia

Y Dydd Olaf: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
→‎top: Ychwanegu Italig i deitl yr erthygl using AWB
adio bits a bobs
Llinell 29:
:''Erthygl am y nofel wyddonias yw hon; am albwm Gwenno Saunders gweler [[Y Dydd Olaf (albwm)|yma]].''
 
[[Nofel]] [[gwyddonias|wyddonias]] neu ffug-wyddonol gan [[Owain Owain]] yw'r '''''Dydd Olaf''''' a gyhoeddwyd yn [[1976]] gan [[Gwasg Gomer|Wasg Gomer]], Llandysul. Cyfieithwyd y ''Dydd Olaf'' i'r [[Pwyleg]] a thorfolwyd cyfieithiad i'r Saesneg. Mae ar gael ar ffurf [[elyfr]] nid-am-arian a ellir ei lawrlwytho o wefan ''[[Y Twll]]'' a [https://gwyddonias.wordpress.com/2014/09/05/bum-yn-mynd-ir-lleuad-ganwaith-mewn-roced-fain-ai-henw-dychymyg-miriam-elin-jones-syn-rhestri-nofelau-ffug-wydd-cymraeg-syn-werth-eu-darllen/ gwefan Slebog].<ref>[https://ytwll.com/2016/05/y-dydd-olaf-owain-owain/ Gwefan ''Y Twll'';] [[Carl Morris]]; adalwyd 16 Gorffennaf 2017.</ref> Yn 2020 fe'i cyfieithwyd hefyd i'r Gernyweg gan Sam Brown.
 
Dywedodd y beirniad llenyddol [[Pennar Davies]] am y nofel (gweler y broliant) ''Ni welwyd dim byd tebyg i'r llyfr hwn (Y Dydd Olaf) yn ein hiaith o'r blaen, na dim byd hollol debyg mewn unrhyw iaith. Llawenhewn fod y math yma o ddisgleirdeb yn bosibl yn y Gymraeg."'' <ref>[http://web.archive.org/web/20120226065232/http://www.owainowain.net/llyfrau/rhestr.htm The Wayback Machine]</ref> Mewn adolygiad o'r gyfrol yn 2014 dywedodd Miriam Elin Jones, 'I ddweud y gwir, mae rhagymadrodd Pennar Davies i’r nofel hon yn dweud y cwbl. Dyma nofel wreiddiol yn y Gymraeg, a nofel fydd yn eich syfrdanu... clasur Cymraeg, heb os.' <ref>[http://gwyddonias.wordpress.com/2014/09/15/bum-yn-mynd-ir-lleuad-ganwaith-mewn-roced-fain-ai-henw-dychymyg-ail-ran-o-restr-top-10-o-lyfrau-ffug-wydd-cymraeg-gan-miriam-elin-jones/] Enw'r wefan: GWYDDONIAS; Teitl: ‘TOP 10′ O LYFRAU FFUG-WYDD CYMRAEG GAN MIRIAM ELIN JONES; accessed 16-10-2014</ref>
 
Mewn cyfweliad gyda Gwenno Saunders a mab Owain, sef [[Robin Llwyd ab Owain]] dywedwyd i'r gwaith gael ei ysgrifennu yn 1967/8 ond na chyhoedwyd y gwaith tan i'r awdur ddanfon y proflenni at [[Pennar Davies]], wedi methu cael yunrhyw wasg i gytuno igyhoeddi'wr gyhoeddinofel. Yn 1976, wedi nawderbyn mlyneddbroliant oPennar drafodaethauDavies, cyhoeddwyd y nofel.<ref>[http://www.bbc.co.uk/programmes/b07xs7w0 Radio Cymru; 'Sesiynau'r 'Steddfod'.]</ref>
 
==Plot==
[[Delwedd:Murlun Mural Gwenno Saunders Y Dydd Olaf Caerdydd Cardiff 2017 20.jpg|bawd|chwith|Murlun o Gwenno Saunders a'r ''Dydd Olaf''; Stryd Womanby, Caerdydd; 2017.]]
Mae'r stori'n ymdrin a bachgen o'r enw Marc a phytiau o'i ddyddiaduron a llythyrau ato, sy'n nodi gafael y 'Brawd Mawr' ar bobl yarno Ddaearef, a llithra bob yn hyn a hyn i'wwedi gafaelei gangyflyru ynganu'ni euiaith hiaithsynthetig y Frawdoliaeth: ‘Fratolish Hiang Perpeski';. sy'nmae hyn yn brawf o'r effeithiolrwydd y cyflyru y ceisia ddianc rhagddo - dianc oddi wrth y dyfodol dystopaidd. Ymgais sydd yma gan yr awdur i'n rhybuddio o'r dull tawel mae'r 'Ddelwedd Fawr' yn cyflyru ei dinasyddion, drwy eu moldio'n un corff totalitaraidd, unffurf, neu fel y dywed Owain dro ar ôl tro yn ei gerddi - y 'llwydni llwyd'.
 
Ceir yma hefyd stori garu rhwng y cymeriadau, gyda rhai'n derbyn pliwtoniwm i wrth-weithio'n erbyn y cyflyru, tra bod eraill yn ymgorffori'n rhan o'r Frawdoliaeth, gan gynnwys y dyn Cwansa, sy'n troi o fod yn lledmerydd dros hawliau lleiafrifoedd i fod yn eu rheoli. Isthema arall yw a ellir cyfiawnhau gweithred niweidiol, negyddol fel aberthu unigolyn er mwyn achub dynoliaeth. Penderfyniad Marc yw peidio a gwneud hynny, a thry'r byd i ddwylo'r Frawdoliaeth.
 
Ymhen peth amser, daw oes y robotiaid i ben, o bosib oherwydd rhyfel niwclear, ac o'r ychydig rai sy'n weddill, gwelid oes newydd, a'r unig destun neu wybodaeth sydd wedi goroesi yw dyddiaduron a llythyrau Marc, a guddiodd mewn cod mewn iaith fechan (y Gymraeg o bosib) nad oedd yr Uchel gyfrifydd yn ei deall. Gwnaed hyn gyda chymorth rhyw gant o ffrindiau oedd wedi derbyn y pliwtoniwm, acAlffa-Omega 'pwy bynnag (neu beth bynnag) yw hwnnw'.
 
==Adwaith i'r gyfrol==
* Gosododd y Dr Miriam Elin Jones y nofel yn gyntaf o'r holl waith ffugwyddonol a sgwennwyd erioed yn y Gymraeg. Nododd, "Dyma nofel wreiddiol yn y Gymraeg, a nofel fydd yn eich syfrdanu. Clasur Cymraeg, heb os".<ref>[https://gwyddonias.wordpress.com/2014/09/05/bum-yn-mynd-ir-lleuad-ganwaith-mewn-roced-fain-ai-henw-dychymyg-miriam-elin-jones-syn-rhestri-nofelau-ffug-wydd-cymraeg-syn-werth-eu-darllen/ Miriam Elin Jones sy’n rhestri nofelau ffug-wydd Cymraeg sy’n werth eu darllen.; adalwyd 29 Tachwedd 2020.</ref>
Mewn cyfweliad yn Golwg ac ar wefan [http://www.welshnot.com/people/gwenno-saunders-cymru-calling/ WelshNot] yn 2014 dywedodd y gantores [[Gwenno Saunders]], ''"Darllenais lyfr fantastig y llynedd - ''Y Dydd Olaf'' gan wyddonydd a drodd yn nofelydd, Owain Owain. Mae am bobl yn troi'n beiriannau rhywdro yn y dyfodol a chofnodir hynny mewn dyddiadur gan y prif gymeriad - yn Gymraeg lle bod y peiriannau'n deall.''<ref>[http://www.welshnot.com/people/gwenno-saunders-cymru-calling/ Gwefan www.welshnot.com;] ''I read a fantastic book last year called ‘Y Dydd Olaf’ (The Last Day) by a scientist turned novelist called Owain Owain. It’s about people being turned into machines sometime in the future and the main character writes a diary documenting it all in Welsh so the machines can’t understand it. I liked the idea of a language being able to protect you, and the blur of where a human being ends and a machine/computer begins.''</ref> Rhyddhawyd albwm ganddi hi o'r un enw (''Y Dydd Olaf'') ar label ''Peski records'', am thema'r nofel.<ref>[http://fiverosespress.net/wp-content/uploads/gwenno-en.pdf http://fiverosespress.net/;] ''Taking its cue, and title, from Owain Owain’s 1976 novel about a dystopian future where the robots have taken over and are busily turning the human race into clones through the use of medication, Y DYDD OLAF blends big themes (including patriarchal society, government-funded media propaganda, cultural control, technology, isolation and the importance of, and threat to minority languages), great tunes, and a real sense of revolution to produce a powerful, politically-charged concept album. ''</ref><ref>[http://gwennogwennogwenno.tumblr.com/post/49602241001/amazing-sci-fi-book-written-in-1976-by-owain-owain Gwefan Gwenno Saunders] adalwyd 8 Medi 2014</ref>▼
 
* Yn ôl yr Athro [[Gareth Ffowc Roberts]] yn ''[[Mae Pawb yn Cyfrif]]'': "Un o ryfeddodau llenyddiaeth Gymraeg yw cyfrol Owain Owain ''Y Dydd Olaf'' a ysgrifennwyd 1966-8; llyfr ffug-wyddonol sy'n rhagweld dylanwad cyfrifiaduron ar ein byd a phwysigrwydd dal ein gafael ar y meddwl rhydd annibynnol."
 
* Cyhoeddodd Dr [[Rhodri ap Dyfrig]], Comisiynydd Cynnwys Arlein S4, "Does dim un nofel Gymraeg wedi trafod effeithiau cymdeithasol datblygiad technoleg mewn ffordd mor aeddfed a gwreiddiol, a hynny mor bell cyn i'r effeithiau hynny ddechrau ein taro ni."
 
* "Mae'n nofel fer, gweddol hawdd ei deall. Byddai disgyblion ysgol yn gallu ei chymharu a ''The Terminator'', ''Blade Runner'' neu ''Westworld'' er enghraifft." medd Elan Gug Muse; Golwg; 10 Medi 2020.
 
▲* Mewn cyfweliad yn Golwg ac ar wefan [http://www.welshnot.com/people/gwenno-saunders-cymru-calling/ WelshNot] yn 2014 dywedodd y gantores [[Gwenno Saunders]], ''"Darllenais lyfr fantastig y llynedd - ''Y Dydd Olaf'' gan wyddonydd a drodd yn nofelydd, Owain Owain. Mae am bobl yn troi'n beiriannau rhywdro yn y dyfodol a chofnodir hynny mewn dyddiadur gan y prif gymeriad - yn Gymraeg lle bod y peiriannau'n deall.''<ref>[http://www.welshnot.com/people/gwenno-saunders-cymru-calling/ Gwefan www.welshnot.com;] ''I read a fantastic book last year called ‘Y Dydd Olaf’ (The Last Day) by a scientist turned novelist called Owain Owain. It’s about people being turned into machines sometime in the future and the main character writes a diary documenting it all in Welsh so the machines can’t understand it. I liked the idea of a language being able to protect you, and the blur of where a human being ends and a machine/computer begins.''</ref> Rhyddhawyd albwm ganddi hi o'r un enw (''Y Dydd Olaf'') ar label ''Peski records'', am thema'r nofel.<ref>[http://fiverosespress.net/wp-content/uploads/gwenno-en.pdf http://fiverosespress.net/;] ''Taking its cue, and title, from Owain Owain’s 1976 novel about a dystopian future where the robots have taken over and are busily turning the human race into clones through the use of medication, Y DYDD OLAF blends big themes (including patriarchal society, government-funded media propaganda, cultural control, technology, isolation and the importance of, and threat to minority languages), great tunes, and a real sense of revolution to produce a powerful, politically-charged concept album. ''</ref><ref>[http://gwennogwennogwenno.tumblr.com/post/49602241001/amazing-sci-fi-book-written-in-1976-by-owain-owain Gwefan Gwenno Saunders] adalwyd 8 Medi 2014</ref>
 
Cyfieithwyd y ''Dydd Olaf'' i'r Pwyleg a thorfolwyd cyfieithiad i'r Saesneg. Mae ar gael a ffurf [[elyfr]] nid-am-arian a ellir ei lawrlwytho o wefan ''[[Y Twll]]''.<ref>[https://ytwll.com/2016/05/y-dydd-olaf-owain-owain/ Gwefan ''Y Twll'';] [[Carl Morris]]; adalwyd 16 Gorffennaf 2017.</ref>
 
{{clirio}}
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Dydd_Olaf"