Pentrefan dwy filltir i'r de o [[Llandrindod|Landrindod]], yng nghanol [[Powys]] yw '''Hafwy''' neu '''Howi''' (Saesneg: '''''Howey'''''). Ceir yma neuadd bentref sy'n dal tua cantchant o bobl ac sy'n ganolfan i weithgareddau'r gymuned - [[swyddfa bost]] a thafarn ''The Laughing Dog''.<ref>[http://www.howey-village-hall.org.uk/local-facilities Gwefan www.howey-village-hall.org.uk;] adalwyd 9 Ionawr 2015</ref> Ceir cofnod o'r enw 'Hawey' yn 1818 a fferm cyfagosgyfagos o'r enw 'Blaenhavoe' yn 1297; ymddengys fod y gair yn tarddu o enw afon a sychai'n yr haf. Trodd yr 'a' yn yr enw yn 'o' rhwng 1818 ac 'Howey' yn 1891.<ref>'Dictionary of the Place-Names of Wales' (Hywel Wyn Owen a R Morgan): 'Summer stream', '''''haf''''', suff. - ''wy''. 'Hawey' 1818, 'Howey' 1891. A relatively modern village named after the river Hawy or Howey which rise near a former farm Blaenhawy (''Blaenhavoe'' 1297, '''blaen'''). The obvious implication is of a river which was sometimes dry in summer but two water mills are recorded in historic sources.'</ref>
Roedd yma ysgol gynradd yn 2007 pan gatunodd Cyngor Sir Powys i'w chau; ar yr adeg honno roedd yma 29 o blant.<ref>[http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/save-schools-demand-rural-campaigners-2870763 Papur newydd y ''Daily Post'';] adalwyd 9 Ionawr 2015</ref>
