Gwener (duwies): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Ham II (sgwrs | cyfraniadau) dolenni |
|||
Llinell 1:
[[Delwedd:TITIAN - Venus Anadyomene (National Galleries of Scotland, c. 1520. Oil on canvas, 75.8 x 57.6 cm).jpg|thumb|right|200px|''Gwener yn ymolchi'' gan [[Titian]] (tua [[1525]]), [[Oriel Genedlaethol yr Alban]]]]
'''Gwener''' (o'r [[Lladin]] ''Veneris'', "yn perthyn i Venus") yw'r ffurf Gymraeg o'r enw "Venus", a oedd yn dduwies serch a phrydferthwch [[mytholeg Rhufeinig]]. Rhoddodd ei henw i [[Gwener (planed)|Gwener]], yr ail blaned oddi wrth yr [[Haul]], ac enwyd diwrnod o'r wythnos ar ei hôl, ''Veneris dies'', a ddaeth i'r Gymraeg fel Dydd Gwener. Mae'r dduwies, fel llawer o dduwiau [[Rhufain]], yn tarddu o [[Mytholeg Groeg|fytholeg Groeg]], lle yr oedd yn ymddangos dan yr enw Aphrodite.
Yn ôl fersiynau gwahanol o'r chwedl cafodd Gwener ei geni yn y môr ger naill ai [[Cyprus]] neu ynys [[Cythera]]. Caiff Gwener ei phortreadu'n aml gan y chwedlau fel cymeriad balch a byr ei thymer. Roedd yn anffyddlon yn gyson i'w gŵr [[Fwlcan]] (Hephaestos) a chafodd berthnas gyda [[Mawrth (duw)|Mawrth]], duw rhyfela, [[Adonis]] ac [[Anchises]] (yn ddiweddarach, byddai'n cenhedlu'r arwr [[Aeneas]] gyda'r dyn meidrol hwn). Roedd Gwener hefyd yn
Yn Rhufain, roedd teulu'r Julii yn haeru eu bod yn ddisgynyddion i'r dduwies Gwener, trwy Aeneas. Cyflwynodd yr enwocaf o'r teulu yma, [[Iŵl Cesar]], gwlt ''Venus Genetrix'', fersiwn mamol a theuluol o'r dduwies. Un o'r duwiesau tebyg iddi mewn chwdloniaeth Geltaidd oedd [[Modron]].
Llinell 9:
== Gwener mewn celf ==
* '''''Venus de Milo''''' [http://www.artchive.com/artchive/G/greek/venus_de_milo.jpg.html], cerflun hynafol a ddarganfuwyd ar ynys Melos (neu Milo) a oedd yn dangos Gwener yn dal yr afal aur a'i roddwyd iddi gan Paris. Mae'r cerflun eisioes wedi colli ei breichiau.
* '''''[[Genedigaeth Gwener]]''''' gan [[Sandro Botticelli]
== Gweler hefyd ==
| |||