|
[[Delwedd:OswestryMarket.jpg|bawd|Marchnad Croesoswallt yng nghanol y dref]]
<span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">[[Delwedd:OswestryMarket.jpg|bawd|Marchnad Croesoswallt yng nghanol y dref]] Tref yn [[Sir Amwythig]], Gorllewin [[Lloegr]] yw '''Croesoswallt''' ([[Saesneg]]: ''Oswestry'').</span> [[Image: OswestryMarket.jpg | thumb | Market Oswestry town center]] Town [[Shropshire]], West [[England]] is '' 'Oswestry' '' ([[English]]: '' Oswestry '').</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Mae gan Groesoswallt gyngor dosbarth, y lleiaf yn Sir Amwythig.</span> A district council Oswestry, Shropshire in the least.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Lleolir [[Ysgol Croesoswallt]] yn y dref.</span> Based [[Oswestry School]] in the town.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Bu'n dref Gymreig ers canrifoedd, yn wir dywed Gwefan Twristiaeth ardal Amwythig a Chroesoswallt: "Today the influence of Wales is still felt and you'll hear a blend of languages as you browse around."</span> He Welsh town for centuries, indeed says Shrewsbury and Oswestry Tourism Site area: "Today the Influence of Wales sub Still belt and you'll Hear a blend of languages as you browse Around."</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Arferid cyhoeddi papur wythnosol [[Y Cymro]] yno tan yn ddiweddar.</span> It used to publish a weekly newspaper [[The Welshman]] until recent times.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">==Hanes== Roedd Croesoswallt mewn bodolaeth mor bell yn ôl a 1086, pan gofnodwyd yn Llyfr Domesday i'r siryf Rainald adeiladu castell yng nghantref Mersete.</span> == History == Oswestry was in existence as far back as 1086 and, when recorded in the Domesday Book to the sheriff Rainald build castle in the hundred Mersete.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Er bod Croesoswallt yn sefyll i'r dwyrain o [[Clawdd Offa|Glawdd Offa]], daeth nifer o Gymry i fyw yn y dref yn y 11eg a'r 12eg ganrif.</span> Although Oswestry stands to the east of [[Dyke | Offa's Dyke]], a number of Welsh people living in the town in the 11th and 12th century.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Ymwelwyd â'r dref gan [[Gerallt Gymro]] ar ei daith trwy Gymru yn 1188. Derbyniodd Croesoswallt ei siarter gyntaf yn 1189-90, yr hon a elwir 'Y Siarter Gwtta' achos ei hyd;</span> We visited the town by [[Gerald of Wales]] on its journey through Wales in 1188 received its first charter in 1189-90 Oswestry, this is called the 'Charter Gwtta' cause it up;</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">cyfeirir ati fel 'Blancminster' yn y ddogfen.</span> referred to as 'Blancminster' in the document.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Bwriad y ddogfen oedd cryfhau statws Croesoswallt fel tref farchnad.</span> The document was intended to strengthen the status as a market town of Oswestry.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Roedd Croesoswallt yn debyg i [[Berwick-upon-Tweed]], yn dref ar ffin Lloegr a newidiodd ddwylo ar achlysuron di-ri yn ystod yr Oesoedd Canol.</span> Oswestry was similar to [[Berwick-upon-Tweed]], a town on the border of England and changed hands on numerous occasions during the Middle Ages.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Pan oedd awdurdod y tywysogion Cymreig ar ei anterth, cipiwyd y dref gan y Cymry, ond ar y cyfan, doedden nhw ddim yn medru cadw'r dref am gyfnod hir cyn i'r brenin Seisnig ei ail-gipio.</span> When the authority of the Welsh princes at its peak, the town was captured by the Welsh, but on the whole, they were not able to keep the town for a long time before the English king his recapture.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Enghraifft o hyn yw camp [[Madog ap Maredudd]] yn 1149, pan gipiodd y dref a dechrau adeiladu castell yno;</span> An example of this is a sport [[Madog ap Meredith]] in 1149, when the town won and started building a castle there;</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">roedd y dref yn rhan o [[Powys|Bowys]] tan o leiaf 1157, ond wedyn, pasiwyd y dref i'r arglwydd William Fitzalan gyda bendith [[Harri II]].</span> the town was part of [[Powys | Powys]] until at least 1157, but then, the town passed to the lord William Fitzalan with the blessing of [[Henry II]].</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Cipiodd [[Llywelyn Fawr]], [[Dafydd ap Gruffudd]], ac [[Owain Glyndŵr]] y dref yn 1233, 1282, ac (ar fwy nac un achlysur) yn y 1400au cynnar yn eu tro.</span> He captured [[Llywelyn the Great]], [[Dafydd ap Gruffudd]] and [[Owain Glyndwr]] the town in 1233, 1282, and (on more than one occasion) in the early 1400s in turn.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Fe'i llosgwyd gan Glyndŵr ar gymaint o achlysuron nes i'r dref dderbyn y ffugenw 'Pentrepoeth'.</span> Scorched by Glyndwr so many occasions until the town receiving the nickname 'Pentrepoeth'.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Daeth Croesoswallt yn rhan o Loegr yn unol â'r [[Deddf Uno|Ddeddf Uno]] ym 1536. ==Enwogion== *[[Edward Kyffin]] (tua 1558–1603), bardd Cymraeg, brawd [[Morris Kyffin]] *[[Wilfred Owen]] (1893-1918), bardd ==Cyfeiriadau== John Pryce-Jones, ''Historic Oswestry'' (Shropshire Libraries, 1982);</span> Oswestry became part of England in accordance with [[Act of Union | Act of Union]] in 1536. == == Fame * [[Edward Kyffin]] (approximately 1558-1603), Welsh poet, brother [[Morris Kyffin ]] * [[Wilfred Owen]] (1893-1918), poet == References == John Pryce-Jones, '' Historic Oswestry '' (Shropshire Libraries, 1982);</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">John Pryce-Jones, ''Oswestry: Parish, Church and People'' (Gwasg Llanforda, 2005).</span> John Pryce-Jones, '' Oswestry: Parish, Church and People '' (Llanforda Press, 2005).</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">==Gweler hefyd== *[[Rhestr enwau Cymraeg ar drefi a llefydd eraill yn Lloegr]] {{trefi Swydd Amwythig}} [[Categori:Croesoswallt| ]] [[Categori:Trefi Swydd Amwythig]] {{eginyn Swydd Amwythig}}</span> == See also == * [[List of Welsh names for towns and other places in England]] {{}} Shropshire town [[Category: Oswestry | Oswestry ]] [[Category: Towns Shropshire]] {{stub Shropshire }}</span>
Tref yn [[Sir Amwythig]], Gorllewin [[Lloegr]] yw '''Croesoswallt''' ([[Saesneg]]: ''Oswestry''). Mae gan Groesoswallt gyngor dosbarth, y lleiaf yn Sir Amwythig. Lleolir [[Ysgol Croesoswallt]] yn y dref.
Bu'n dref Gymreig ers canrifoedd, yn wir dywed Gwefan Twristiaeth ardal Amwythig a Chroesoswallt: "Today the influence of Wales is still felt and you'll hear a blend of languages as you browse around." Arferid cyhoeddi papur wythnosol [[Y Cymro]] yno tan yn ddiweddar.
==Hanes==
Roedd Croesoswallt mewn bodolaeth mor bell yn ôl a 1086, pan gofnodwyd yn Llyfr Domesday i'r siryf Rainald adeiladu castell yng nghantref Mersete. Er bod Croesoswallt yn sefyll i'r dwyrain o [[Clawdd Offa|Glawdd Offa]], daeth nifer o Gymry i fyw yn y dref yn y 11eg a'r 12eg ganrif. Ymwelwyd â'r dref gan [[Gerallt Gymro]] ar ei daith trwy Gymru yn 1188. Derbyniodd Croesoswallt ei siarter gyntaf yn 1189-90, yr hon a elwir 'Y Siarter Gwtta' achos ei hyd; cyfeirir ati fel 'Blancminster' yn y ddogfen. Bwriad y ddogfen oedd cryfhau statws Croesoswallt fel tref farchnad.
Roedd Croesoswallt yn debyg i [[Berwick-upon-Tweed]], yn dref ar ffin Lloegr a newidiodd ddwylo ar achlysuron di-ri yn ystod yr Oesoedd Canol. Pan oedd awdurdod y tywysogion Cymreig ar ei anterth, cipiwyd y dref gan y Cymry, ond ar y cyfan, doedden nhw ddim yn medru cadw'r dref am gyfnod hir cyn i'r brenin Seisnig ei ail-gipio. Enghraifft o hyn yw camp [[Madog ap Maredudd]] yn 1149, pan gipiodd y dref a dechrau adeiladu castell yno; roedd y dref yn rhan o [[Powys|Bowys]] tan o leiaf 1157, ond wedyn, pasiwyd y dref i'r arglwydd William Fitzalan gyda bendith [[Harri II]]. Cipiodd [[Llywelyn Fawr]], [[Dafydd ap Gruffudd]], ac [[Owain Glyndŵr]] y dref yn 1233, 1282, ac (ar fwy nac un achlysur) yn y 1400au cynnar yn eu tro. Fe'i llosgwyd gan Glyndŵr ar gymaint o achlysuron nes i'r dref dderbyn y ffugenw 'Pentrepoeth'.
Daeth Croesoswallt yn rhan o Loegr yn unol â'r [[Deddf Uno|Ddeddf Uno]] ym 1536.
==Enwogion==
*[[Edward Kyffin]] (tua 1558–1603), bardd Cymraeg, brawd [[Morris Kyffin]]
*[[Wilfred Owen]] (1893-1918), bardd
==Cyfeiriadau==
John Pryce-Jones, ''Historic Oswestry'' (Shropshire Libraries, 1982); John Pryce-Jones, ''Oswestry: Parish, Church and People'' (Gwasg Llanforda, 2005).
==Gweler hefyd==
*[[Rhestr enwau Cymraeg ar drefi a llefydd eraill yn Lloegr]]
{{trefi Swydd Amwythig}}
[[Categori:Croesoswallt| ]]
[[Categori:Trefi Swydd Amwythig]]
{{eginyn Swydd Amwythig}}
|
