Plaid Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
cysoni maint delweddau a dolennau |
|||
Llinell 41:
== Hanes Plaid Cymru ==
:''Gweler hefyd: [[Plaid Genedlaethol Cymru]]''
[[Delwedd:Triban Plaid Cymru.png|bawd|
=== Blynyddoedd Cynnar ===
[[Delwedd:Penblwydd Plaid Cymru Anniversary - geograph.org.uk - 644944.jpg|bawd|210px|chwith|Llechan ar adeilad ym [[Pwllheli|Mhwllheli]] i gofnodi sefydlu'r Blaid]]
Yr oedd pobl fel [[Emrys ap Iwan]] a [[Michael D. Jones]] wedi galw am [[hunanlywodraeth]] ("''Home Rule''") i Gymru yn y 19eg ganrif, ac roedd y Blaid Lafur gynnar yn frwd iawn dros hunanlywodraeth i Gymru tan [[1918]] ond fe bylodd y brwdfrydedd erbyn y dauddegau.
Sefydlwyd "'''Y Blaid Genedlaethol'''", sef enw gwreiddiol Plaid Cymru, mewn cyfarfod a gynhaliwyd Ddydd Mercher wythnos yr [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Pwllheli 1925|Eisteddfod Genedlaethol ym 1925]] yn Neuadd Maesgwyn, [[Pwllheli]]. Rhai o'r sylfaenwyr oedd [[Saunders Lewis]], [[Lewis Valentine]] a [[H. R. Jones]]. Yr oedd mewn gwirionedd yn uniad o ddau fudiad:
Y prif amcanion oedd cael hunanlywodraeth yn null [[dominiwn]] i Gymru, amddiffyn y [[Cymraeg|Gymraeg]], a chael sedd i Gymru yng [[Cynghrair y Cenhedloedd|Nghynghrair y Cenhedloedd]].
Llinell 71:
Enillodd [[Dafydd Wigley]] [[Arfon (etholaeth seneddol)|Etholaeth Arfon]] a [[Dafydd Elis Thomas]] [[Meirionnydd (etholaeth seneddol)|Etholaeth Meirionnydd]] yn etholiad Chwefror 1974, ac yn eu tro daeth y ddau yn llywydd i'r blaid.
Yn [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1987]] enillodd Ieuan Wyn Jones [[Ynys Môn (etholaeth seneddol)|Ynys Môn]] i'r Blaid ac yna yn [[Etholiad
=== Sefydlu Cynulliad Cenedlaethol Cymru ===
| |||