Ffanerosöig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Yn ailgyfeirio at Phanerosöig |
Newydd |
||
Llinell 1:
[[Gorgyfnod (daeareg)|Gorgyfnod o amser]], [[daeareg]]ol yw '''Ffanerosöig''', sef y gorgyfnod presennol, a'r un ble gwelwyd amrywiaeth eang o [[planhigion|blanhigion]] ac [[anifail|anifeiliaid]] yn esblygu. Mae'n cwmpasu 541.0 ± 1.0 miliwn o flynyddoedd ac yn cychwyn yr un pryd a phan welwyd [[cragen|cregin mân]] yn cael eu ffurfio. Daw'r enw o'r [[Groeg yr Henfyd|Hen Roeg]] {{lang|grc|φανερός}} (fanerós) a {{lang|grc|ζωή}} (zo̱í̱), sef ''bywyd gweladwy'' gan y credwyd ar un adeg i fywyd ar y Ddaear gychwyn yn y cyfnod [[Cambriaidd]], yn yr eon hwn. Gelwir yr amser cyn y Ffanerosöig yn uwcheon [[Cyn-Gambriaidd]], ac a is-renir yn eonau [[Hadean]], [[Archean|Archaean]] a [[Proterosöig]]. Yn y gorgyfnod hwn hefyd y gwelwyd planhigion am y tro cyntaf ar wyneb y Ddaear.
==Israniadau==
Rhennir y Ffanerosöig yn dri [[gorgyfnod (daeareg)|gorgyfnod]]: y [[Paleosöig]], y [[Mesosöig]], a'r [[Cenosöig]], ac mae'n cynnwys 12 [[Cyfnod (daeareg)|cyfnod]]: y [[Cambraidd]], yr [[Ordoficaidd]], y [[Silwraidd]], y [[Defonaidd]], y [[Carbonifferaidd]], y [[Permiaidd]], y [[Triasig]], y [[Jwrasig]], y [[Cretasaidd]], y [[Paleogen]], y [[Neogen]], a'r [[Cwaternaidd]]. Prif nodweddion:
*Y Paleosöig - datblygiad [[pysgod]], [[amffibiad|amffibiaid]] ac [[ymlusgiad|ymlusgiaid]]
*Y Mesosöig - yr ymlusgiaid yn rheoli; esblygiad [[mamal]]iaid, adar a'r [[dinosor]].
*Y Cenosöig - mamaliaid yn rheoli, ac yn fwy diweddar: [[bod dynol|bodau dynol]].
==Gweler hefyd==
*[[Llinell amser daearegol]]
[[Categori:Gorgyfnodau daearegol]]
| |||