Gwain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Marnanel (sgwrs | cyfraniadau)
iaith
Llinell 1:
{{Organau cenhedlu benywaidd}}
Tiwb sy'n arwain o'r organau cenhedlu allanol i'r [[croth|groth]] mewn [[mamal]] benywaidd yw'r '''wain''' neu'r '''fagina''' (o'r [[Lladin]] ''uāgīna''). Ar lafar: 'cont'.
 
==Anatomeg==
Mae gwain dynes oddeutu 10[[cm]] o hir, a chanddi25mm mewn diamedr oddeutu 25mm (er fod llawer o amrywiantamrywiaeth o berson i berson). Sylwer fod hyn yn fyrrach ac yn deneuach na'r [[pidyn|phidyn]] cyfartalog. Mae'r wain yn hynod o elastigaiddhyblyg, sy'n galluogi [[genedigaeth]] a [[cyfathrach rywiol|chyfathrach rywiol]]. CysylltaMae'n cysylltu gyda'r fwlfa ar y tu allan, a [[ceg y groth|cheg y groth]] ar y tu fewn. OPan ystyriedfo dynes yn sefyll, mae'r fagina a'r [[croth|groth]] yn ffurfio [[ongl]] o duatua 45°. Lleolir agoriad y wain yn rhan ôl y fwlfa, islaw'r [[clitoris]] ac agoriad yr [[wrethra]]. Tu allan i'r wain, mae'r [[labia]] a churn frasderog a gelwirelwir 'y mons pubis'. Cochbinc yw lliw'r wain, yn debyg i [[pilen mwcws|bilenni mwcws]] mewnol eraill megis tu fewn y geg.
 
Darperir llithrigaeth faginaidd ganMae'r [[chwarennau Bartholin]] a lleolir yn dau ben y wain yn gwlychu neu'n iro'r wain rhyw ychydig, ac mae rhywfaint o hylif yn croesi'r mur faginaidd yn ogystal (er nad oes chwarennau arno).
 
Mewn merched ifanc, mae'r [[hymen]] yn gorchuddio rhan o agoriad y wain, nes iddi gael ei rhwygo trwydrwy [[cyfathrach rywiol|gyfathrach rywiol]], ymarfer corff brwysg, neu rhyw weithgaredd arall megis marchogaeth. Dylid nodi nad yw cyfathrach rywiol yn rhwygo'r hymen o reidrwydd, felly mae'r cysylltiad traddodiadol rhwng yr hymen a wyryfdodgwyryfdod (e.e. yr hen enw [[Cymraeg]], pilen forwyn) yn ofergoelol braiddofergoel.
 
==Swyddogaeth==
O safbwynt [[bioleg|biolegol]], mae'r swyddogaethau canlynol gan y wain:
 
*Galluogi i'r [[mislif|hylifau mislifol]] gadaeladael y corff
*[[Cyfathrach rywiol]]
*[[Genedigaeth]]
Llinell 18:
==Gweithgaredd Rhywiol==
[[Delwedd:Vagina -- A vaginal opening B clitoris.png|bawd|A: agoriad y fagina, B: y [[clitoris]]]]
Fe all y crynhoad o derfyniadau [[nerf|nerfol]] o gwmpas agoriad y wain darparu ymdeimlad pleserus yn ystod gweithgareddau rhywiol. Gall gweithgaredd o'r fath fod yn [[cyfathrach rywiol|gyfathrach anghyfunrhyw]], symyliad gyda'r dwylo neu gyda [[ffugbidlen]]. Lleolir ardal a gelwir y [[man-G]] ar fur blaen y wain, oddeutu 5[[cm]] o'r agoriad; gall rhai merched profibrofi pleser angerddol tu hwnt wrth i'r man-G cael ei symbylugosi. Honir fod [[orgasm]] man-G yn gallu arwain at [[alldafliad]] benywaidd.
 
==Iechyd a hylendid faginaidd==