Brigyn cennog
Tubaria furfuracea

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Strophariaceae
Genws: Tubaria[*]
Rhywogaeth: Tubaria furfuracea
Enw deuenwol
Tubaria furfuracea
(Pers.) Gillet

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Strophariaceae yw'r Brigyn cennog (Lladin: Tubaria furfuracea; Saesneg: Scurfy Twiglet).[1] Y Brigau yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae siap yr organeb yma'n debyg i siap brigau planhigyn. Mae'r teulu Strophariaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr Christiaan Hendrik Persoon.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.

Ffyngau golygu

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Strophariaceae golygu

Mae gan Brigyn cennog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Cap gwernydd melynaidd Naucoria escharioides
 
Naucoria alnetorum Naucoria alnetorum
Naucoria amarescens Naucoria amarescens
Naucoria aurora Naucoria aurora
Naucoria badia Naucoria badia
Naucoria cerodes Naucoria cerodes
Naucoria clavuligeroides Naucoria clavuligeroides
Naucoria fellea Naucoria fellea
Naucoria scolecina Naucoria scolecina
 
Naucoria subconspersa Naucoria subconspersa
 
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
  Safonwyd yr enw Brigyn cennog gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.