Caligula
ymerawdwr Rhufain
Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus neu Caligula (31 Awst 12 OC – 24 Ionawr 41 OC) oedd trydydd Ymerawdwr Rhufain. Ganwyd Gaius Julius Caesar Germanicus. Bu'n ymeradwr o 18 Mawrth 37 OC hyd ei farwolaeth.
| Caligula | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Gaius Julius Caesar  31 Awst 0012 Antium |
| Bu farw | 24 Ionawr 0041 o clwyf drwy stabio Bryn Palatin |
| Dinasyddiaeth | Rhufain hynafol |
| Galwedigaeth | gwleidydd |
| Swydd | ymerawdwr Rhufain, seneddwr Rhufeinig, Conswl Rhufeinig |
| Tad | Germanicus |
| Mam | Agrippina yr hynaf |
| Priod | Junia Claudilla, Livia Orestilla, Lollia Paulina, Milonia Caesonia |
| Plant | Julia Drusilla |
| Llinach | Julio-Claudian dynasty, Julii Caesares |
Roedd yn fab i César Germanicus ac Agrippina'r Hynaf. Cafodd ei eni yn Antium yn yr Eidal.
Yn olynydd i'r ymerodr Tiberius, mwynhaodd boblogrwydd eithriadol ar ddechrau ei deyrnasiad am ei fod yn ifanc a brwdfrydig. Enillodd y llysenw 'Caligula' oherwydd iddo fod yn hoff o'r sgidiau trymion milwr (caligae) a wisgai tra'n hyfforddi gyda'r fyddin Rufeinig.
Ond yn nes ymlaen dechreuodd ymddwyn yn orthrymol ac afresymol ac fe'i cyhuddid o fod yn wallgof gan ei gyfoeswyr. Cafodd ei lofruddio yn 41 OC, a dilynwyd ef gan Claudius.
- Mae drama o'r enw Caligula gan Albert Camus a chyfieithywd i'r Gymraeg gan Emyr Tudwal Jones a Prys Morgan. Cyfres Dramâu'r Byd GPC 1978.
| Rhagflaenydd: Tiberius |
Ymerawdwr Rhufain 18 Mawrth 37 OC – 24 Ionawr 41 OC |
Olynydd: Claudius |
