Cap gweog glasgylchog
| Cap gweog glasgylchog Cortinarius collinitus
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Agaricales |
| Teulu: | Cortinariaceae |
| Genws: | Cortinarius[*] |
| Rhywogaeth: | Cortinarius collinitus |
| Enw deuenwol | |
| Cortinarius collinitus (Sowerby) Gray (1821) | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Cortinariaceae yw'r Cap gweog glasgylchog (Lladin: Cortinarius collinitus; Saesneg: Blue-girdled Webcap).[1] 'Y Capiau Gweog' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. 'Fel gwe' yw 'gweog' hy cap sy'n edrych fel pe tae wedi'i wneud o we pry cop. Mae'r teulu Cortinariaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw bordeaux. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un amgrwm. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel mycorhisa.
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Cortinariaceae
golyguMae gan Cap gweog glasgylchog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Cap gweog Caledonaidd | Cortinarius caledoniensis | |
| Cortinarius austrocyanites | Cortinarius austrocyanites | |
| Cortinarius badioferrugineus | Cortinarius badioferrugineus | |
| Cortinarius basililaceus | Cortinarius basililaceus | |
| Cortinarius basiroseus | Cortinarius basiroseus | |
| Cortinarius bellus | Cortinarius bellus | |
| Cortinarius bulbosus | Cortinarius bulbosus | .jpg) |
| Cortinarius calosporus | Cortinarius calosporus | |
| Cortinarius carbonellus | Cortinarius carbonellus | |
| Cortinarius cartilagineus | Cortinarius cartilagineus |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Cap gweog glasgylchog gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.