Castell Glandyfi

plasty rhestredig Gradd II yn Ysgubor-y-coed

Castell gothig Sioraidd ger Glandyfi, Ceredigion ydy Castell Glandyfi. Adeiladwyd ym 1810, yn agos i safle Castell Aberdyfi sy'n dyddio o 1156. Mae'r adeilad wedi'i restru ar Radd II.[1]

Castell Glandyfi
Mathplasty Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolGlandyfi Estate Edit this on Wikidata
LleoliadYsgubor-y-coed Edit this on Wikidata
SirCeredigion
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr55.8 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau52.552°N 3.929°W Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd II, Henebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion

Arwynebedd holl ystafelloedd y castell yw tua 7,000 troedfedd sgwar, ac mae iddo bump ystafell fyw, saith llofft a phedair ystafell ymolchi yn ogystal â neuaddau ac ystafelloedd domestig, stablau ac ysguboriau, yn ôl yr asiant stadau a werthodd y castell yn 2007. Mae hefyd fflat ar wahân gyda dwy lofft, a phorthdy un llofft gydag ystafell fyw, cegin ac ystafell ymolchi.[1][2]

Dyluniwyd y castell gan bensaer ar gyfer George Jeffreys a'i wraig, Justina. Prynwyd y safle lle'i adeiladwyd, bryn coediog a adnabyddir yn hanesyddol fel y Garreg, gan ei daid Edward Jeffreys o Amwythig y ganrif gynt, mewn cyfnod pan fu'r ardal yn enwog am fwyngloddio arian a phlwm. Mae gweddillion y pentref a adeiladwyd o gwmpas y diwylliant mwyngloddio - yn dal i sefyll yn y tiroedd sy'n eiddo i'r castell.[1][2]

Allfudo

golygu

Allfudodd dau allan o naw o blant George i Christchurch, Seland Newydd yng nghanol y 19g. Mae Glandovey Road i'w ganfod yno hyd heddiw, wedi ei enwi ar ôl hen gartref Charles Jeffreys, a adeiladodd y lle yn yr 1870au cyn dychwelyd i Gymru pan etifeddodd yr ystad yn 1880. Arhosodd y castell ym mherchnogaeth y teulu Jeffreys am bron i ganrif, nes i'r ystad cael ei rhannu yn 1906.[2]

Perchnogion newydd

golygu

Daeth y castell yn eiddo i'r diwydiannwr coegwych o Birmingham, Syr Bernard Docker, a'i wraig Norah, yn yr 1950au. Roedd yn gadeirydd cwmni "Birmingham Small Arms", a gynhyrchodd beiciau modur enwog Triumph a BSA, a cheir Daimler. Prynwyd y castell gan y cwmni am £12,500, a thaflwyd arian ati i'w ailwampio. Roedd afradlonedd Docker ym mhenawdau'r wasg unwaith eto pan glywodd y cyfranddalwyr am y gorwario. Gwerthwyd y castell gan BSA yn fuan wedyn, a chollodd Docker ei swydd.[1][2]

Ers hynny, mae wedi bod yn gartref tawelach, yn eiddo i Mrs Betty Piper am 40 mlynedd hyd at 2007.[2]

Yn ôl hen wraig sy'n cadw'r tŷ, Barbara Adams, mae gan y castell ysbryd hefyd.[1]

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4  Castle for keeps. Telegraph.co.uk (10 Mawrth 2008).
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4  Marsya Lennox (20 Ebrill 2007). Be king of your castle. Birmingham Post.