C.P.D. Dinamo Tbilisi
Roedd Clwb Pêl-droed Dinamo Tbilisi (Georgeg: თბილისის დინამო) yn un o brif glybiau pêl-droed yr Undeb Sofietaidd yn fuan iawn ar ôl i'r clwb gael ei ffurfio yn 1936. Yn dilyn annibyniaeth Georgia mae'n un o brif glybiau'r wlad honno sy'n cystadlu yn yr Erovnuli Liga, hediad uchaf pêl-droed Sioraidd.
 | ||||
| Enw llawn | Football Club Dinamo Tbilisi | |||
|---|---|---|---|---|
| Llysenwau | Glas-Gwyn | |||
| Sefydlwyd | 1925 | |||
| Maes | Boris Paichadze Dinamo Arena[1] Tbilisi, Georgia (sy'n dal: 54,549) | |||
| President | Roman Pipia | |||
| Rheolwr | Kakhaber Chkhetiani | |||
| Cynghrair | Erovnuli Liga | |||
| 2024 | 27 | |||
| Gwefan | Hafan y clwb | |||
| ||||
Roedd Dinamo Tbilisi yn un o'r clybiau amlycaf yn y byd pêl-droed Sofietaidd ac yn brif gystadleuydd yn y Uwch Gynghrair yr Undeb Sofietaidd bron yn syth ar ôl iddo gael ei sefydlu ym 1936. Roedd y clwb wedyn yn rhan o un o brif gymdeithasau chwaraeon yr Undeb Sofietaidd, yr All- Cymdeithas chwaraeon Undeb Dynamo a oedd â sawl adran arall ar wahân i bêl-droed ac a noddwyd gan Weinyddiaeth Materion Mewnol Sofietaidd. Ei brif hawliad i enwogrwydd Ewropeaidd oedd ennill Cwpan Enillwyr y Cwpan UEFA ym 1981, gan guro FC Carl Zeiss Jena o Ddwyrain yr Almaen 2-1 yn y rownd derfynol yn Düsseldorf. Mae'n parhau i fod yr unig glwb wedi'i leoli yn Georgia i godi tlws erioed mewn cystadleuaeth Ewropeaidd. Trwy gydol ei hanes, cynhyrchodd C.P.D. Dinamo Tbilisi lawer o chwaraewyr Sofietaidd enwog.
Roedd Dinamo Tbilisi yn un o lond dwrn o dimau yn y Gynghrair Uchaf Sofietaidd (ynghyd â Dynamo Kyiv a Dynamo Moscow) na chawsant eu hisraddio erioed. Eu hyfforddwr enwocaf oedd Nodar Akhalkatsi, a arweiniodd y tîm at y teitl Sofietaidd ym 1978, dau Gwpan Sofietaidd (1976 a 1979), a Chwpan Enillwyr Cwpan UEFA ym 1981. Roedd hefyd yn un o dri chyd-hyfforddwr y tîm pêl-droed cenedlaethol yr Undeb Sofietaidd yn ystod Cwpan y Byd FIFA ym 1982. Mae FC Dinamo Tbilisi hefyd yn bencampwyr cynghrair Sioraidd 16-amser ac yn ddeiliaid Cwpan Sioraidd 13-amser (y cofnodion cyfredol).
Hanes
golyguDechreuodd hanes C.P.D. Dinamo Tbilisi yn hydref 1925 pan aeth cymdeithas chwaraeon Dinamo ati i ffurfio clwb pêl-droed, ar adeg pan oedd pêl-droed yn raddol yn dod yn un o'r chwaraeon mwyaf a phoblogaidd yn y byd.
Yn 1927, sefydlodd FC Dinamo Tbilisi glwb Iau, "Norchi Dinamoeli" (Dinamo ifanc). Fe ddarparodd y clwb Juniors lawer o chwaraewyr medrus ifanc, gan gynnwys y golwr cyntaf a chwaraeodd i Dinamo ym mhencampwriaeth yr Undeb Sofietaidd, y capten cyntaf Shota Savgulidze, yr amddiffynnwr Mikhail Minaev, y blaenwr Vladimer Berdzenishvili a chwaraewyr enwog eraill.
Llwyddiannau cyntaf Sofietaidd: 1960au
golyguDaeth y llwyddiant mawr cyntaf yng Nghynghrair Uchaf Sofietaidd 1964 pan enillodd Dinamo y Gynghrair Uchaf Sofietaidd, gyda’r tîm yn ddiguro yn y 15 gêm ddiwethaf. Ar y diwedd, roedd Dinamo ynghlwm wrth Torpedo Moscow felly chwaraeodd y timau gêm ychwanegol yn Tashkent, Uzbekistan, a enillodd Dinamo 4-1. Dathlodd cefnogwyr Sioraidd y fuddugoliaeth trwy enwi eu tîm yn "Bechgyn Aur".
Ysgrifennodd cylchgrawn Ffrengig poblogaidd, France Football: "Mae gan Dinamo chwaraewyr gwych. Mae eu techneg, eu sgiliau a'u deallusrwydd chwarae yn ein galluogi i enwi cynrychiolwyr gorau'r Dwyrain o 'Traddodiadau Pêl-droed De America', pe bai Dinamo yn gallu cymryd rhan yn UEFA Ewropeaidd Cwpan, rydym yn sicr, byddent yn dod â hegemoni timau Sbaen-Eidaleg i ben. " Fodd bynnag, ni ymddangosodd unrhyw dîm Sofietaidd yng Nghwpan Ewrop bryd hynny.
Ar ddiwedd y 1960au a dechrau'r 1970au, cafodd ansawdd tîm Dinamo ei wella ymhellach gan sawl chwaraewr medrus.
Blynyddoedd Ewropeaidd: 1970au
golyguRoedd ymddangosiad cyntaf Dinamo yn Ewrop ym 1972 yn erbyn tîm yr Iseldiroedd Twente yng Nghwpan UEFA. Enillodd Dinamo y gêm 3–2, [2] gyda dwy gôl wedi eu sgorio gan Givi Nodia ac un gan David Kipiani.
Yn 1973 enillodd Dinamo eu twrnamaint Rhyngwladol cyntaf. Ar ôl curo Atlético Madrid a Benfica, enillodd y clwb Dlws Caravela Columbus. [3]
Yn 1976 penodwyd Nodar Akhalkatsi yn brif hyfforddwr Dinamo. O dan ei arweinyddiaeth ef y cyflawnodd Dinamo y llwyddiant mwyaf. Cyfeiriwyd at y clwb fel y "Tîm Gwych" rhwng 1976 a 1982, wedi'i nodweddu gan arddull chwarae symudol, cyflym a thechnegol. [4]
Yn y cyfnod hwn enillodd Dinamo y Cwpan Sofietaidd am y tro cyntaf yn eu hanes, gan drechu ochr Armenaidd Ararat Yerevan 3–0 yn y rownd derfynol, gyda goliau wedi eu sgorio gan David Kipiani, Piruz Kanteladze a Revaz Chelebadze. Yn 1978 enillodd y clwb y Gynghrair Uchaf Sofietaidd am yr eildro. Y flwyddyn nesaf enillodd Dinamo y Cwpan Sofietaidd eto trwy drechu y tîm Rwseg, Dynamo Moscow, yn y rownd derfynol. Yn 1979 chwaraeodd y clwb ei gêm gyntaf yn nhwrnamaint Cwpan Ewropeaidd UEFA. Yn y rownd gyntaf fe gurodd Dinamo ochr Lloegr, Lerpwl, ar y pryd yn un o'r timau cryfaf ym mhêl-droed Ewrop. Ar ôl colli’r gêm gyntaf yn Anfield 1–2, [5] curodd Dinamo y gwrthwynebydd 3–0 [6] yn gyffyrddus yn Tbilisi a symud ymlaen i’r rownd nesaf, lle cawsant eu dileu gan bencampwyr yr Almaen Hamburg. Yn y 1970au fe wnaeth Dinamo hefyd ddileu ochrau enwog yr Eidal Inter Milan a Napoli mewn cystadlaethau Ewropeaidd.
Dyddiau Sofietaidd diwethaf: 1980au
golygu
Uchafbwynt hanes Dinamo oedd ennill Cwpan Enillwyr Cwpan Ewropeaidd 1980–81, gan gynnwys curo clybiau fel West Ham United F.C. (4–1, 0–1) a Feyenoord Rotterdam (3–0, 0–2), a churo Carl Zeiss Jena 2–1 yn y rownd derfynol ar 13 Mai 1981. Sgoriodd Vitaly Daraselia a Vladimir Gutsaev goliau yn y rownd derfynol.
Y flwyddyn nesaf ym 1982 wrth i’r pencampwyr teyrnasu Dinamo symud ymlaen i’r rownd gynderfynol yn nhwrnamaint Cwpan Enillwyr y Cwpan, lle cawsant eu dileu gan Standard Liège o ochr Gwlad Belg. Yn yr 1980au ymddangosodd nifer o chwaraewyr medrus ar y tîm, ond am wahanol resymau nid oeddent yn gallu gwneud eu gorau.
O 1983 dechreuodd argyfwng. Roedd yn anodd i'r clwb gymhwyso o rowndiau cyntaf y Cwpan Sofietaidd. Fe wnaethant berfformio'n wael yn y bencampwriaeth hefyd. Rhwng 1983 a 1989 ymddangosodd y tîm unwaith yn unig yn nhwrnameintiau UEFA.
Chwaraeodd Dinamo Tbilisi ei gêm olaf yn y Gynghrair Uchaf Sofietaidd ar 27 Hydref 1989 yn erbyn Dynamo Kyiv. Chwaraeodd Dinamo ei gemau swyddogol cyntaf ac olaf ym mhencampwriaeth y Sofietiaid gyda Dynamo Kyiv, gyda’r ddwy gêm yn gorffen 2–2.
Annibyniaeth a'r 1990au
golyguYn 1990 gwrthododd y Ffederasiwn Pêl-droed Sioraidd gymryd rhan ym mhencampwriaeth yr Undeb Sofietaidd. Roedd hynny'n golygu na fyddai unrhyw glybiau pêl-droed Sioraidd yn ymddangos mewn twrnameintiau Sofietaidd. O'r eiliad honno dechreuodd hanes mwy diweddar FC Dinamo Tbilisi.
Dinamo Tbilisi a thimau Cymru
golyguMae Dinamo wedi chwarae yn erbyn dau dîm o Gymru:
- Caerdydd - chwaraewyd yn erbyn Caerdydd yn 1976-76 pan gollodd Dinamo 0-1 yng Nghaerdydd ond ennill yn yr ail gymal 3-0 yn Geogria.[2]
- Llanelli - yn erbyn C.P.D. Llanelli yn 2010-11 yn Cynghrair Europa UEFA. Enillodd Dinamo 5-0 yn Geogria ond colli 2-1 yn Llanelli.[3][4]
Byddant yn chwarae Cei Conna ar 17 Medi 2020.
Anrhydeddau
golyguDinamo Tbilisi yw’r clwb pêl-droed mwyaf llwyddiannus yn Georgia o bell ffordd, ar ôl ennill y bencampwriaeth 16 gwaith a’r gwpan 13 gwaith. Roedd Dinamo hefyd yn un o'r prif glybiau pêl-droed mewn pêl-droed Sofietaidd nad yw erioed wedi cael ei israddio o'r gynghrair uchaf, ac ochr yn ochr â Dynamo Kyiv Wcreineg oedd yr unig glwb yn yr oes Sofietaidd i ennill cystadleuaeth Ewropeaidd. [12]
Cystadlaethau Ewropeaidd
golygu- Cwpan Enillwyr Cwpanau UEFA
- Enillwyr (1) 1980–81
Cystadlaethau domestig
golygu- Cystadlaethau Sioraidd
- Enillwyr: (19) 1990, 1991, 1991–92, 1992–93, 1993–94, 1994–95, 1995–96, 1996–97, 1997–98, 1998–99, 2002–03, 2004–05, 2007 –08, 2012–13, 2013–14, 2015–16, 2019, 2020, 2022 (Cofnod)
Cwpan Georgia
- Enillwyr: (13) 1991–92, 1992–93, 1993–94, 1994–95, 1995–96, 1996–97, 2002–03, 2003–04, 2008–09, 2012–13, 2013–14, 2014 –15, 2015–16 (Cofnod)
Supercup Geogria
- Enillwyr: (7) 1996, 1997, 1999, 2005, 2008, 2014, 2015 (Cofnod)
Cystadlaethau Sofietaidd
golyguCynghrair Uchaf Sofietaidd Enillwyr: (2) 1964, 1978
Cwpan Sofietaidd Enillwyr: (2) 1976, 1979
Cystadlaethau rhyngwladol eraill
golyguCwpan Cymanwlad y Wladwriaethau Annibynnol (lefel 1) Enillwyr: (1) 2004
Dolenni
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ "Stadium". www.fcdinamo.ge. Cyrchwyd 10 February 2017.
- ↑ https://www.11v11.com/teams/cardiff-city/tab/opposingTeams/opposition/Dinamo%20Tbilisi/
- ↑ https://www.bbc.co.uk/sport/football/14115727
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=4STCwv1KBu0
