Georgeg
Iaith Gartfelaidd yw Georgeg (ქართული [kʰartʰuli]) a siaredir gan Georgiaid. Hi yw iaith swyddogol Georgia yn y Cawcasws. Mae ganddi ei hwyddor arbennig ei hun.
![]() | |
Enghraifft o'r canlynol | iaith, iaith lenyddol, iaith fyw ![]() |
---|---|
Math | Kartvelian languages ![]() |
Rhagflaenwyd gan | Old Georgian ![]() |
Enw brodorol | ქართული ენა ![]() |
Nifer y siaradwyr | |
cod ISO 639-1 | ka ![]() |
cod ISO 639-2 | geo, kat ![]() |
cod ISO 639-3 | kat ![]() |
Gwladwriaeth | Georgia, Twrci, Rwsia, Iran, Aserbaijan, Armenia ![]() |
Rhanbarth | De y Cawcasws ![]() |
System ysgrifennu | yr wyddor Sioraidd, Braille Georgeg, Asomtavruli, Nuskhuri, Mkhedruli ![]() |
![]() |
Perthynas â ieithoedd eraill Golygu
Mae Georgeg yn perthyn i deulu'r ieithoedd Cartfeleg - a hi yw'r iaith fwyaf adnabyddus yn y teulu, gyda'r nifer uchaf o siaradwyr. Ac eithrio theorïau amheus, does dim cysylltiad genynnol wedi ei brofi rhwng yr ieithoedd hyn ag unrhyw deulu arall yn y byd. O blith y ieithoedd Cartfelaidd eraill, yr ieithoedd Zan sydd â'r berthynas agosaf at Sioreg; mae ymchwil yn awgrymu iddyn nhw ymwahanu tua 2700 o flynyddoedd yn ôl. Mae'r iaith Svan yn perthyn o bell hefyd, ond ymwahanodd Svan a'r ieithoedd eraill oddeutu 4000 o flynyddoedd yn ôl.
Yr wyddor Sioraidd Golygu
Llythyren | Trawsgrifiad swyddogol |
Trawsgrifiad IPA |
---|---|---|
ა | a | ynganiad: [ɑ] |
ბ | b | ynganiad: [b] |
გ | g | ynganiad: [ɡ] |
დ | d | ynganiad: [d] |
ე | e | ynganiad: [ɛ] |
ვ | v | ynganiad: [v] |
ზ | z | ynganiad: [z] |
თ | t | ynganiad: [tʰ] |
ი | i | ynganiad: [i] |
კ | k’ | ynganiad: [kʼ] |
ლ | l | ynganiad: [l] |
მ | m | ynganiad: [m] |
ნ | n | ynganiad: [n] |
ო | o | ynganiad: [ɔ] |
პ | p’ | ynganiad: [pʼ] |
ჟ | zh | ynganiad: [ʒ] |
რ | r | ynganiad: [r] |
ს | s | ynganiad: [s] |
ტ | t’ | ynganiad: [tʼ] |
უ | u | ynganiad: [u] |
ფ | p | ynganiad: [pʰ] |
ქ | k | ynganiad: [kʰ] |
ღ | gh | ynganiad: [ɣ] |
ყ | q’ | ynganiad: [qʼ] |
შ | sh | ynganiad: [ʃ] |
ჩ | ch | ynganiad: [t͡ʃʰ] |
ც | ts | ynganiad: [t͡sʰ] |
ძ | dz | ynganiad: [d͡z] |
წ | ts’ | ynganiad: [t͡sʼ] |
ჭ | ch’ | ynganiad: [t͡ʃʼ] |
ხ | kh | ynganiad: [x] |
ჯ | j | ynganiad: [d͡ʒ] |
ჰ | h | ynganiad: [h] |
Statws Golygu
Georgeg yw iaith swyddogol Georgia. Yn Abchasia a De Osetia, mae'r sefyllfa'n wahanol, gyda'r llywodraethau sydd ohoni yn hyrwyddo Abchaseg Oseteg a Rwseg ar draul y Georgeg. Mae llywodraeth Abchasia yn honni hyrwyddo addysg yn Oseteg, ond mewn gwirionedd addysg cyfrwng Rwseg sydd ar gynydd yno.[1]
Siaredir Georgeg mewn rhannau o Iran megis ardal Fereydan ger Isfahan, ond nid oes gan yr iaith unrhyw fath o statws swyddogol yno.
Gweler hefyd Golygu
Cyfeiriadau Golygu
- ↑ "Maria Gruzdeva ar ymylon Rwsia". pedwargwynt.cymru. Cyrchwyd 2021-09-18.