Georgeg

iaith

Iaith Gartfelaidd yw Georgeg (ქართული [kʰartʰuli]) a siaredir gan Georgiaid. Hi yw iaith swyddogol Georgia yn y Cawcasws. Mae ganddi ei hwyddor arbennig ei hun.

Kartuli Georgian Sample3.svg
Data cyffredinol
Enghraifft o'r canlynoliaith, iaith lenyddol, iaith fyw Edit this on Wikidata
MathKartvelian Edit this on Wikidata
Rhagflaenwyd ganOld Georgian Edit this on Wikidata
Enw brodorolქართული ენა Edit this on Wikidata
Nifer y siaradwyr 
  • 3,700,000 (2014)
  • cod ISO 639-1ka Edit this on Wikidata
    cod ISO 639-2geo, kat Edit this on Wikidata
    cod ISO 639-3kat Edit this on Wikidata
    GwladwriaethGeorgia, Twrci, Rwsia, Iran, Aserbaijan, Armenia Edit this on Wikidata
    System ysgrifennuy tair gwyddor Georgeg, Braille Georgeg, Asomtavruli, Nuskhuri, Mkhedruli Edit this on Wikidata
    Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

    Perthynas â ieithoedd eraillGolygu

    Mae Georgeg yn perthyn i deulu'r ieithoedd Cartfelaidd - a hi yw'r iaith fwyaf adnabyddus yn y teulu, gyda'r nifer uchaf o siaradwyr. Ag eithrio theorïau amheus, does dim cysylltiad genynnol wedi ei brofi rhwng yr ieithoedd hyn ag unrhyw deulu arall yn y byd. O blith y ieithoedd Cartfelaidd eraill, yr ieithoedd Zan sydd â'r berthynas agosaf at Georgeg; mae ymchwil yn awgrymu iddyn nhw ymwahanu tua 2700 o flynyddoedd yn ôl. Mae'r iaith Svan yn perthyn o bell hefyd, ond ymwahanodd Svan a'r ieithoedd eraill oddeutu 4000 o flynyddoedd yn ôl.

    Yr wyddor GeorgegGolygu

     
    Wyddor Georgeg o The American Cyclopædia, 1879
     
    Arwydd ffordd sy'n defnyddio'r wyddor Mtavruli (Georgeg) a'r wyddor Ladin
     
    "Mshrali khidi" (pont sych) arwydd ddwyieithog yn Georgeg ac Eidaleg yn Tbilisi.
    Yr wyddor Georgeg gyfoes
    Llythyren Trawsgrifiad
    swyddogol
    Trawsgrifiad
    IPA
    a ynganiad: [ɑ]
    b ynganiad: [b]
    g ynganiad: [ɡ]
    d ynganiad: [d]
    e ynganiad: [ɛ]
    v ynganiad: [v]
    z ynganiad: [z]
    t ynganiad: []
    i ynganiad: [i]
    k’ ynganiad: []
    l ynganiad: [l]
    m ynganiad: [m]
    n ynganiad: [n]
    o ynganiad: [ɔ]
    p’ ynganiad: []
    zh ynganiad: [ʒ]
    r ynganiad: [r]
    s ynganiad: [s]
    t’ ynganiad: []
    u ynganiad: [u]
    p ynganiad: []
    k ynganiad: []
    gh ynganiad: [ɣ]
    q’ ynganiad: []
    sh ynganiad: [ʃ]
    ch ynganiad: [t͡ʃʰ]
    ts ynganiad: [t͡sʰ]
    dz ynganiad: [d͡z]
    ts’ ynganiad: [t͡sʼ]
    ch’ ynganiad: [t͡ʃʼ]
    kh ynganiad: [x]
    j ynganiad: [d͡ʒ]
    h ynganiad: [h]

    StatwsGolygu

    Georgeg yw iaith swyddogol Georgia. Yn Abchasia a De Osetia, mae'r sefyllfa'n wahanol, gyda'r llywodraethau sydd ohoni yn hyrwyddo Abchaseg Oseteg a Rwseg ar draul y Georgeg. Mae llywodraeth Abchasia yn honni hyrwyddo addysg yn Oseteg, ond mewn gwirionedd addysg cyfrwng Rwseg sydd ar gynydd yno.[1]

    Siaredir Georgeg mewn rhannau o Iran megis ardal Fereydan ger Isfahan, ond nid oes gan yr iaith unrhyw fath o statws swyddogol yno.

    Gweler hefydGolygu

    Vladimir Mayakovsky

    CyfeiriadauGolygu

    1. "Maria Gruzdeva ar ymylon Rwsia". pedwargwynt.cymru. Cyrchwyd 2021-09-18.
      Eginyn erthygl sydd uchod am iaith. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
      Eginyn erthygl sydd uchod am Georgia. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.