Napoli
Dinas a chymuned (comune) yn ne-orllewin yr Eidal yw Napoli (Neapolitaneg: Nàpule), sy'n brifddinas rhanbarth Campania. Saif y ddinas ar Fae Napoli, neb fod ymhell o Fynydd Feswfiws. Sefydlwyd hi fel dinas Roegaidd Neapolis (Groeg: "Dinas newydd") tua 600 CC.
 | |
.svg) | |
| Math | dinas, cymuned, dinas fawr  |
|---|---|
| Poblogaeth | 913,462 |
| Pennaeth llywodraeth | Gaetano Manfredi |
| Cylchfa amser | UTC+01:00, UTC+2 |
| Gefeilldref/i | Gafsa, Palma de Mallorca, Sighetu Marmației, Călărași, Kragujevac, Budapest, Athen, Santiago de Cuba, Nosy Be, Nablus, Benevento, Naples, San Francisco, Toronto, Milan, Kagoshima, Prag, Buenos Aires, Baku, Sarajevo, Marseille, Zhengzhou, Córdoba, Valencia, Grottammare, Formia, Mysłowice, Jeddah, Honolulu County, Wenzhou, Ramallah, Rio de Janeiro |
| Nawddsant | Januarius |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Eidaleg |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Dinas Fetropolitan Napoli |
| Gwlad |  Yr Eidal |
| Arwynebedd | 119.02 km² |
| Uwch y môr | 17 metr |
| Gerllaw | Bae Napoli |
| Yn ffinio gyda | Arzano, Casavatore, Casoria, Marano di Napoli, Melito di Napoli, Mugnano di Napoli, Pozzuoli, Quarto, San Giorgio a Cremano, San Sebastiano al Vesuvio, Volla, Casandrino, Portici, Cercola |
| Cyfesurynnau | 40.8358°N 14.2486°E |
| Cod post | 80121, 80122, 80123, 80124, 80125, 80126, 80127, 80128, 80129, 80131, 80132, 80133, 80134, 80135, 80136, 80137, 80138, 80139, 80141, 80142, 80143, 80144, 80145, 80146, 80147 |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Naples City Council |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Maer Naples |
| Pennaeth y Llywodraeth | Gaetano Manfredi |
 | |
Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan y gymuned boblogaeth o 962,003 (cyfrifiad 2011).[1]
Yn ystod ei hanes bu Napoli ym meddiant y Rhufeiniaid, Gothiaid, yr Ymerodraeth Fysantaidd, y Lombardiaid, y Normaniaid ac eraill. Rhwng 1266 a 1861, Napoli oedd prifddinas Teyrnas Napoli, yn ddiweddarach "Y ddwy Sicila". Dynodwyd canol hanesyddol y ddinas yn Safle Treftadaeth y Byd gan UNESCO.
Ymhlith atyniadau niferus y ddinas i dwristiaid, mae'r Amgueddfa Archaeolegol Genedlaethol, lle gellir gweld nifer fawr o eitemau o drefi cyfagos Pompeii a Herculaneum, a ddinistriwyd pan ffrwydrodd Feswfiws yn 79 OC.
Adeiladau a chofadeiladau
golygu- Castel dell'Ovo
- Castel Nuovo
- Certosa di San Martino
- Eglwys gadeiriol
- Palazzo Capodimonte
- Piazza del Plebiscito
- Teatro di San Carlo
Enwogion
golygu- Gian Lorenzo Bernini (1598–1680) - pensaer a cherflunydd
- Enrico Caruso - canwr opera
- Fanny Cerrito - balerina
- Sant Januarius (San Gennaro) - Esgob Napoli a nawdd-sant y ddinas
- Domenico Scarlatti - cyfansoddwr
- Statius - bardd Rhufeinig
- Fabio Cannavaro - pêl-droediwr
- Giorgio Napolitano - arlywydd yr Eidal
Mae'r bardd Rhufeinig Fyrsil wedi ei gladdu yma.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ City Population; adalwyd 8 Mai 2018