Coed y Bont
Mae Coed y Bont yn goetir cymunedol wedi’i leoli ar gyrion pentref Pontrhydfendigaid, Ceredigion. Mae’n cynnwys dwy goedwig gyffiniol, Coed Dolgoed a Choed Cnwch.
- Coed Dolgoed - coetir isel, gwastad, yn llawn o goed llydanddail brodorol, yn bennaf helyg a bedw llwyd gyda chriafol, cyll, aethnenni a deri.
| Math | coedwig, dark-sky preserve  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Pontrhydfendigaid |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.277306°N 3.851405°W |
| Cod OS | 737 659 |
 | |
- Coed Cnwch - coetir hynafol wedi’i leoli ar y llethr cyfagos, yn cynnwys hen goed derw ac ardaloedd o goed cyll a rhai coed conwydd. Mae Coed Cnwch i'r de o Goed Dolgoed.[1]
Mae amrywiaeth o gyfleusterau ar gael i ymwelwyr yng Nghoed y Bont, gan gynnwys dau lwybr cerdded trwy Goed Dolgoed sy’n wastad.[2]
Bu'r goedwig yn rhan o rwydwaith Coedwig Genedlaethol i Gymru a sefydlwyd gan Lywodraeth Cymru yn 2020.[3]
Lleoliad golygu
Mae Coetir Cymunedol Coed y Bont B4343 o rhyw 6 milltir o Dregaron tuag at Bontrhydfendigaid heb fod yn bell o Abaty Ystrad Fflur.
Hanes golygu
Roedd coetiroedd Coed y Bont unwaith o fewn tiroedd abaty Sistersaidd Ystrad Fflur, un o’r abatai mwyaf ym Mhrydain.
Mae Coed y Bont ar Lwybr Ystrad Fflur ac mae byrddau gwybodaeth am hanes yr abaty yn y maes parcio. Mae adfeilion yr Abaty gerllaw, ac maent ar agor i’r cyhoedd.
Mae peth darnau o larwydd a ffynidwydden Douglas yn parhau i fod ar y safle ers i’r Comisiwn Coedwigaeth eu plannu yn y 1970au. Bydd y coed conwydd yn cael eu gwaredu’n raddol, fel rhan o raglen i adfer coetir hynafol.
Sefydlwyd Cymdeithas Coetir Cymunedol Coed y Bont yn helpu i ofalu am y coetiroedd, mewn partneriaeth gyda Cyfoeth Naturiol Cymru, o fewn termau’r cytundeb rheoli.[2]
Hamdden golygu
Llwybrau cerdded golygu
Mae dau lwybr coed wedi’u creu’n bwrpasol yng nghoetir is a gwastad Coed Dolgoed.
- Llwybr Coed Aethnen - Gradd: Hawdd, pellter: ¼ milltir/0.4km.
- Llwybr Coed Bedw - Gradd: Hawdd, pellter: ½ milltir/0.9km. Mae’r llwybr yn dychwelyd i’r man cychwyn ar hyd ffordd y goedwig o ble ceir golygfeydd o Pen y Bannau, bryn trawiadol tua’r gogledd.
- Llwybr Coetir Cnwch Coch - ceir rhwydwaith o lwybrau mwy garw a mwy serth trwy goetir hynafol Coed Cnwch, sydd wedi’i leoli ar lethr y bryn.
Safle Darganfod Awyr Dywyll golygu
Mae Coed y Bont wedi’i leoli ym Mynyddoedd Elenydd, lle mae’r awyr dros nos ymhlith y rhai mwyaf tywyll yn Ewrop.
Coed y Bont yw un o’r lleoedd gorau yn lleol i weld y sêr ac mae wedi’i ddynodi’n Safle Darganfod Awyr Dywyll.
Mae Safleoedd Darganfod Awyr Dywyll: i ffwrdd o’r gwaethaf o unrhyw lygredd golau lleol; yn fannau lle gellir gweld yr awyr yn glir; yn hygyrch i’r cyhoedd, gan gynnwys daear gadarn i gadeiriau olwyn, ac yn gyffredinol gellir mynd atynt drwy’r amser.
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "Coed y Bont". Gwefan Cymdeithas Coedwig Cymuned Pontrhydfendigaid. Cyrchwyd 9 Mai 2023.
- ↑ 2.0 2.1 "Coed y Bont, ger Tregaron". Gwefan Cyfoeth Naturiol Cymru. Cyrchwyd 9 Mai 2023.
- ↑ "Coedwig Genedlaethol Cymru: safleoedd coetiroedd". Gwefan Llywodraeth Cymru. Cyrchwyd 4 Mai 2023.
Dolenni allanol golygu
- Gwefan Coed y Bont fel rhan o wefan Cyfoeth Naturiol Cymru
- Gwefan Coed y Bont
- Coed y Bont ar wefan Croeso Cymru (Saesneg)
- Partneriaeth Awyr Dywyll Prydain Gwefan Dark Sky Discovery