Crwst gwreiddiog
| Crwst gwreiddiog Hebeloma radicosum
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Agaricales |
| Teulu: | Cortinariaceae |
| Genws: | Hebeloma[*] |
| Rhywogaeth: | Hebeloma radicosum |
| Enw deuenwol | |
| Hebeloma radicosum (Bull.) Ricken | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Cortinariaceae yw'r Crwst gwreiddiog (Lladin: Hebeloma radicosum; Saesneg: Rooting Poisonpie).[1] 'Y Crystiau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Gelwir nhw'n 'gystiau' gan fod y ffwng yma'n fflat, yn ffurfio fel haen ar bren sy'n pydru, mewn fforestydd, a'r ymylon yn frown tywyll. Mae'r teulu Cortinariaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia a Gogledd America.
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Cortinariaceae
golyguMae gan Crwst gwreiddiog ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Cortinarius lamproxanthus | Cortinarius lamproxanthus | |
| Cortinarius lavendulensis | Cortinarius lavendulensis | |
| Cortinarius lepidus | Cortinarius lepidus | |
| Cortinarius leucocephalus | Cortinarius leucocephalus | |
| Cortinarius livor | Cortinarius livor | |
| Cortinarius lubricanescens | Cortinarius lubricanescens | |
| Cortinarius luteinus | Cortinarius luteinus | |
| Cortinarius luteirufescens | Cortinarius luteirufescens | |
| Cortinarius luteobrunneus | Cortinarius luteobrunneus | |
| Cortinarius magellanicus | Cortinarius magellanicus |  |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Crwst gwreiddiog gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.