Caiff y Crys Polca Dot[1] neu'r Crys Smotiau Crynion[1] (Ffrangeg: maillot à pois rouges) ei wobrwyo i'r dringwr gorau yn ras seiclo y Tour de France. Gelwir enillydd y crys yn "Brenin y Mynyddoedd" a gwisgai grys gwyn gyda smotiau coch.

Crys Polca Dot
Mathcrys arbennig mewn rasys seiclo Edit this on Wikidata
Lliw/iaugwyn, coch Edit this on Wikidata
GwladwriaethFfrainc Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Fabian Wegmann yn derbyn y crys dot polca

Yn 1933, dychmygwyd y syniad o gystadleuaeth brenin y mynyddoedd gyntaf. Yr enillydd oedd Vicente Trueba, a gyrhaeddodd copaon y mynyddoedd gyntaf. Er hyn, roedd Trueba yn wael iawn am ddisgyn y mynyddoedd, felly nid oedd fyth yn ennill dim o gyrraedd y copa gyntaf. Penderfynodd Cyfarwyddwr y Tour de France, Henri Desgrange, y dylai'r seiclwyr a gyrhaeddodd y copaon gyntaf dderbyn bonws. O 1934 ymlaen, rhoddwyd yr amser rhwng y seiclwr cyntaf i'r copa a'r ail, fel bonws amser ar gyfer y seiclwr cyntaf. Cafwyd wared ar y bonws yma yn ddiweddarach, ond delwyd i adnabod brenin y mynyddoedd.[2] Er i'r gystadleuaeth gael ei chyflwyno yn 1933, ni chyflwynwyd y grys tan 1975. Mae "Brenin y Mynyddoedd" yn gwisgo crys gwyn gyda smotiau coch (maillot à pois rouges), a gyfeirir ati fel y "crys dot polca" a ysbrydolwyd gan grys a welodd y cyn-drefnwr, Félix Lévitan, tra yn nhrac Vélodrome d'Hiver, Paris yn ei ieuenctid. Dewiswyd y lliwiau gan y cefnogwr ariannol, Chocolat Poulain (Cymraeg: Siocled Poulain), i gyd-fynd â un o'u cynnyrch. Ers 1993 cefnogir y grys gan archfarchnad Champion. Mae lliwiau'r grys hefyd wedi cael eu ymdopi gan rasys cam eraill seiclo megis y Tour of Britain.

Y Sefyllfa Bresennol

golygu

Penderfynir y gystadleuaeth gan bwyntiau a wobrwyir i'r beiciwr cyntaf i gyrraedd copa elltydd a mynyddoedd penodedig, gyda'r nifer mwyaf o bwyntiau ar gael ar y bryniau caletaf eu dringo. Caiff y bryniau eu rhannu i sawl categori, o 1 (y caletaf) i 4 (y lleiaf caled), mesurir pa mor anodd ydynt ar sail eu serthrwydd a'u hyd. Mae pumed categori, sef Hors catégorie (di-gategori), ar gyfer y bryniau yn galetach fyth na rhai categori 1. Newidiwyd y system sgorio yn 2004, a cafodd y cyntaf i gopa dringiad categori 4 3 pwynt, tra bod y cyntaf i groesi copa Hors catégorie yn derbyn 20 o bwyntiau. Gwobrwyir pwyntiau i'r 3 beiciwr cyntaf i gopa bryn categori 4 tra bod y 10 cyntaf yn derbyn pwyntiau ar fryn Hors catégorie. Gwobrwywyd pwyntiau dwbl hefyd yn 2004, os oedd y cymal yn gorffen ar ben bryn, ac os oedd y bryn yng nghategori 2 neu uwch.

Dosbarthu'r Pwyntiau

golygu
 Rhybudd!   Mae angen cywiro iaith yr erthygl hon.
Beth am fynd ati i'w chywiro?

Dyma restr o erthyglau i'w cywiro: Tudalennau â phroblemau ieithyddol.

Dringiadau yn y "Hors Catégorie" (HC): 20, 18, 16, 14, 12, 10, 8, 7, 6 ac 5 o bwyntiau ar gyfer y 10 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 1: Rhoddir 15, 13, 11, 9, 8, 7, 6 ac 5 o bwyntiau ar gyfer y 8 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 2: Rhoddir 10, 9, 8, 7, 6, ac 5 o bwyntiau ar gyfer y 6 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 3: Rhoddir 4, 3, 2 ac 1 o bwyntiau ar gyfer y 4 reidiwr cyntaf i'r copa.

Dringiadau Categori 4: Rhoddir 3, 2 ac 1 o bwyntiau ar gyfer y 3 reidiwr cyntaf i'r copa.

NODYN: Ar gyfer dringiad olaf cam, bydd y pwyntiau'n cael eu dwblu (ar gyfer dringiadau HC, Cat 1 a Cat 2 yn unig).

Os bydd cwlwm rhwng nifer o bwyntiau'r safle gyntaf, bydd y nifer o fuddugoliaethau ar ddringiadau HC yn perderfynnu enillyd y Grys Dot Polca, ac yna nifer buddugoliaethau drigidau Categori 1 os oes dal cwlwm ac yna Categori 2, ayb.

Brenin y Mynyddoedd

golygu

Enillwyr sawl gwaith

golygu
Safle Enw Gwlad Sawl gwaith Blynyddoedd
1 Richard Virenque   7 1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2003, 2004
2 Federico Bahamontes   6 1954, 1958, 1959, 1962, 1963, 1964
  Lucien Van Impe   6 1971, 1972, 1975, 1977, 1981, 1983
4 Julio Jiménez   3 1965, 1966, 1967
5 Felicien Vervaecke   2 1935, 1937
  Gino Bartali   2 1938, 1948
  Fausto Coppi   2 1949, 1952
  Charly Gaul   2 1955, 1956
  Imerio Massignan   2 1960, 1961
  Eddy Merckx   2 1969, 1970
  Luis Herrera   2 1985, 1987
  Claudio Chiappucci   2 1991, 1992
  Laurent Jalabert   2 2001, 2002
  Michael Rasmussen   2 2005, 2006

Yr Holl Enillwyr

golygu
Blwyddyn Enw Gwlad
1933 Vicente Trueba  
1934 René Vietto  
1935 Félicien Vervaecke  
1936 Julián Berrendero  
1937 Félicien Vervaecke  
1938 Gino Bartali  
1939 Sylvère Maes  
1947 Pierre Brambilla  
1948 Gino Bartali  
1949 Fausto Coppi  
1950 Louison Bobet  
1951 Raphaël Géminiani  
1952 Fausto Coppi  
1953 Jesús Loroño  
1954 Federico Bahamontes  
1955 Charly Gaul  
1956 Charly Gaul  
1957 Gastone Nencini  
1958 Federico Bahamontes  
1959 Federico Bahamontes  
1960 Imerio Massignan  
1961 Imerio Massignan  
1962 Federico Bahamontes  
1963 Federico Bahamontes  
1964 Federico Bahamontes  
1965 Julio Jiménez  
1966 Julio Jiménez  
1967 Julio Jiménez  
1968 Aurelio González  
1969 Eddy Merckx  
1970 Eddy Merckx  
1971 Lucien Van Impe  
1972 Lucien Van Impe  
1973 Pedro Torres  
1974 Domingo Perurena  
1975 Lucien Van Impe  
1976 Giancarlo Bellini  
1977 Lucien Van Impe  
1978 Mariano Martinez  
1979 Giovanni Battaglin  
1980 Raymond Martin  
1981 Lucien Van Impe  
1982 Bernard Vallett  
1983 Lucien Van Impe  
1984 Robert Millar  
1985 Luis Herrera  
1986 Bernard Hinault  
1987 Luis Herrera  
1988 Steven Rooks  
1989 Gert-Jan Theunisse  
1990 Thierry Claveyrolat  
1991 Claudio Chiappucci  
1992 Claudio Chiappucci  
1993 Tony Rominger  
1994 Richard Virenque  
1995 Richard Virenque  
1996 Richard Virenque  
1997 Richard Virenque  
1998 Christophe Rinero  
1999 Richard Virenque  
2000 Santiago Botero  
2001 Laurent Jalabert  
2002 Laurent Jalabert  
2003 Richard Virenque  
2004 Richard Virenque  
2005 Michael Rasmussen  
2006 Michael Rasmussen  
2007 Mauricio Soler  

Enillwyr yn ôl Cenediglrwydd

golygu
Safle Gwlad Enwau'r Enilwyr Amlaf Yr Enillydd Diweddaraf Nifer o Ennillion
1   Richard Virenque (7) Richard Virenque 2004 18
2   Federico Bahamontes (6) Domingo Periwreña 1974 15
3   Gino Bartali, Fausto Coppi,
Imerio Massignan a Claudio Chiappucci (2)
Claudio Chiappucci 1992 12
4   Lucien Van Impe (6) Lucien Van Impe 1983 11
5   Luis Herrera (2) Mauricio Soler 2007 4
6   Michael Rasmussen (2) Michael Rasmussen 2006 2
    Charly Gaul (2) Charly Gaul 1956 2
    Steven Rooks a Gert-Jan Theunisse Gert-Jan Theunisse 1989 2
9   Tony Rominger Tony Rominger 1993 1
    Robert Millar Robert Millar 1984 1

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 "polka". Geiriadur yr Academi. Cyrchwyd 2020-11-26.
  2. "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2006-07-15. Cyrchwyd 2007-09-18.