Cwpan eboni
Pseudoplectania nigrella

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Ascomycota
Urdd: Pezizales
Teulu: Sarcosomataceae
Genws: Pseudoplectania[*]
Rhywogaeth: Pseudoplectania nigrella
Enw deuenwol
Pseudoplectania nigrella
(Pers.) Fuckel

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Sarcosomataceae yw'r Cwpan eboni (Lladin: Pseudoplectania nigrella; Saesneg: Ebony Cup).[1] 'Y Botymau a'r Cwpannau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r enwau hyn yn cael eu defnyddio i ddisgrifio siap y ffwng. Mae'r teulu Sarcosomataceae yn gorwedd o fewn urdd y Pezizales.

Ceir cryn dystiolaeth, dros y blynyddoedd, na ellir bwyta'r ffyngau hyn. Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr Christiaan Hendrik Persoon.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia a Gogledd America. Fe'i ceir hefyd yn Seland Newydd.

Ffyngau

golygu

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Sarcosomataceae

golygu

Mae gan Cwpan eboni ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Streptothrix abietina Streptothrix abietina
Streptothrix atra Streptothrix atra
Streptothrix aurea Streptothrix aurea
Streptothrix caprae Streptothrix caprae
Streptothrix carnea Streptothrix carnea
Streptothrix cinerea Streptothrix cinerea
Streptothrix effusa Streptothrix effusa
Streptothrix foersteri Streptothrix foersteri
Streptothrix mycetomatis Streptothrix mycetomatis
Strobiloscypha keliae Strobiloscypha keliae
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
  Safonwyd yr enw Cwpan eboni gan un o brosiectau  . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.