Cymuned Saint-y-brid
Cymuned ym mwrdeistref sirol Bro Morgannwg, Cymru, yw Saint-y-brid (Saesneg: St Brides) a leolir tua hanner ffordd rhwng Abertawe a Chaerdydd, ar arfordir Cymru. Ei anheddiad mwyaf yw pentref Saint-y-brid, ac mae'r gymuned hefyd yn cynnwys pentrefi Aberogwr, Southerndown, a phentrefi bychan Ogwr, Heol-y-Mynydd a Norton.[1] Mae'n nodedig am ei daeareg arfordirol a'i golygfeydd, ei iseldiroedd calchfaen a ffosiliau o famaliaid, clogwyni a dwy fryngaer o'r Oes Haearn. Dyma derfyn gorllewinol Arfordir Treftadaeth Bro Morgannwg.
 | |
| Math | cymuned  |
|---|---|
| Poblogaeth | 1,940 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Bro Morgannwg |
| Gwlad |  Cymru |
| Arwynebedd | 2,010.43 ha |
| Cyfesurynnau | 51.5°N 3.6°W |
| Cod SYG | W04000669 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Jane Hutt (Llafur) |
| AS/au | Alun Cairns (Ceidwadwr) |
 | |
Chwareli Ewenni a Phant golygu
Mae Chwareli Ewenni a Phant yn Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig lle ceir haenau o glai [[Jwrasig]] wedi'i gronni yn yr holltau calchfaen Carbonifferaidd. Mae'r garreg galch yn cael ei chwarela yn y ddau safle hyn (Chwarel Pant a Chwarel Ewenni, gerllaw yng nghymuned Ewenni); mae'r clai wedi'i archwilio a'i gofnodi gan ddaearegwyr. Dyma weddillion ffosiledig mwyaf cyflawn o sawl rhywogaeth o famaliaid cyntefig unrhyw le ar y ddaear.[2]
Coed y Bwl golygu
Mae'r llethrau i'r gorllewin o Afon Alun yn cynnwys Gwarchodfa Natur Coed y Bwl, Mae Blodyn y gwynt a chlychau'r gog yn doreithiog yma a choetir ynn. Rheolir y warchodfa gan Ymddiriedolaeth Bywyd Gwyllt De a Gorllewin Cymru, ac mae'n cynnwys 2.4 hectar (5.9 erw).[3]
Ymgyrch ffiniau golygu
Yn 2009 cyflwynwyd ymgyrch gan drigolion Aberogwr i greu dwy gymuned: Saint-y-brid ac Aberogwr, i'r Comisiwn Ffiniau. Ar ôl ymgynghori, gyda deisebau ar y ddwy ochr yn cael eu casglu, argymhellodd y Comisiwn na ddylid newid [4]
Cyfeiriadau golygu
- ↑ stbridesmajor.co.uk general accessed 4 Tachwedd 2013
- ↑ CCGC SSSI sites Ewenny and Pant Quarries Archifwyd 2013-12-03 yn y Peiriant Wayback. accessed 25 Tachwedd 2013
- ↑ welshwildlife.org Coed y Bwl Archifwyd 2021-11-03 yn y Peiriant Wayback. Accessed 24 Tachwedd 2013
- ↑ Review of Community Boundaries in the County Borough of The Vale Of Glamorgan, 2009[dolen marw] accessed 9 Tachwedd 2013