Cyrn y Brain

Crug crwn a godwyd gan bobl Oes Newydd y Cerrig neu Oes yr Efydd fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw ydy Cyrn y Brain, Bwlch yr Oernant, yng nghymuned Llandegla, Sir Ddinbych; cyfeiriad grid SJ228487. Fe'i codwyd ar lethrau moel o'r un enw - un o fynyddoedd y Berwyn. Ceir nifer helaeth o henebion tebyg ar yr un llethr. Mae'n 18 metr mewn diamedr ac yn ddwy fetr o uchder.

Cyrn y Brain

Math	crug crwn
Daearyddiaeth
Sir	Llandegla
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.029992°N 3.152579°W
Cod OS	SJ228487
Statws treftadaeth	heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Dynodwr Cadw	DE270

Cofrestrwyd y crug hwn gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE270. Ceir bron i 400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb.

Codwyd crugiau crynion yn gyntaf tua 3000 C.C. a pharhaodd yr arfer hyd at ddiwedd Oes yr Efydd (tua 600 C.C.) gyda'r mwyafrif ohonyn nhw'n cael eu codi rhwng 2400 - 1500 C.C.

Gweler hefyd

Mathau gwahanol o henebion a ddefnyddir mewn arferion claddu:

• Rhestr o grugiau crynion yng Nghymru
• Beddrod siambr
• Carnedd
• Siambr gladdu hir

Dolen allanol

• Cyrn y Brain ar wefan Coflein (Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru)

Eginyn erthygl sydd uchod am Sir Ddinbych. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato