Donore, Sir Meath

Dún Uabhair, Donore neu'n hanesyddol, Dunower yn Saesneg.( Irish </link></link> Pentref bychan yn Sir Meath, Iwerddon, a'i enw sy'n golygu "caer balchder"), [1]. Saif ger Droichead Átha/Dogheda ar y ffin rhwng Sir Meath a Sir Louth, yn Nyffryn Boyne ar y ffordd rhwng Droichead Átha a safle treftadaeth Brú na Bóinne . Mae'r pentref mewn plwyf sifil o'r un enw. [2]

Ar ddiwedd yr 17eg ganrif, defnyddiwyd y pentref fel safle amddiffynnol gan fyddin Jacobitaidd y Brenin Iago II yn erbyn y Brenin William III yn ystod Brwydr y Boyne (1690). Mae Canolfan Ymwelwyr Brwydr y Boyne wedi’i lleoli yn Oldbridge House o’r 18fed ganrif wedi’i adfer, sydd ar safle’r frwydr, tua 3. km i'r gogledd o Dún Uabhair.

Cynyddodd poblogaeth y pentref gan fwy na dyblu ar ddechrau'r 21ain ganrif, gan dyfu o 334 o drigolion yng nghyfrifiad 2002 i 760 yng nghyfrifiad 2016 . [3] Erbyn hyn mae gan Dún Uabhair dafarn a bwyty, siopau, siop tecawê a siop trin gwallt.

Enw'r tîm pêl-droed Gaeleg lleol yw St Mary's.

Adeiladwyd Eglwys Gatholig y Santes Fair, sydd yng nghanol pentref Dún Uabhair, rhwng c.1840. [4]

Trafnidiaeth gyhoeddus

golygu

Gwasanaethir DúnUabhair gan lwybr trafnidiaeth 163 Bus Éireann rhwng Droichead Átha a Chanolfan Ymwelwyr Brú na Bóinne. [5] Yr orsaf reilffordd agosaf yw gorsaf reilffordd Droichead Átha tua 6 cilomedr i ffwrdd.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Mills, A.D (2011). A Dictionary of British Place Names. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780199609086. Donore (Dún Uabhair) Meath. ‘Fort of pride’.
  2. "Dún Uabhair/Donore". Placenames Database of Ireland. Cyrchwyd 28 April 2024.
  3. "Donore (Ireland) Census Town". City Population. Cyrchwyd 13 February 2020.
  4. "Saint Mary's Roman Catholic Church, Donore, County Meath". buildingsofireland.ie. National Inventory of Architectural Heritage. Cyrchwyd 13 February 2020.
  5. "Christmas & New Year Travel Arrangements - Travel anywhere in Ireland by bus or coach with Bus Éireann e.g. Dublin, Cork, Galway, etc". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2010-12-29.