Edward Gordon Douglas-Pennant, Barwn 1af Penrhyn

Edward Gordon Douglas-Pennant, Barwn 1af Penrhyn, neu Yr Hen Lord ar lafar yn ardal Bethesda, (20 Mehefin 1800 - 31 Mawrth 1886) oedd y Barwn Penrhyn cyntaf o'r ail greadigaeth.

Edward Gordon Douglas-Pennant, Barwn 1af Penrhyn
Ganwyd	20 Mehefin 1800  Efrog
Bu farw	31 Mawrth 1886
Dinasyddiaeth	Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon, Teyrnas Prydain Fawr
Galwedigaeth	gwleidydd, person busnes
Swydd	Aelod o 19fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 18fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 17eg Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 16eg Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 15fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 14eg Senedd y Deyrnas Unedig, aelod o Dŷ'r Arglwyddi
Plaid Wleidyddol	y Blaid Geidwadol
Tad	John Douglas
Mam	Frances Lascelles
Priod	Mary-Louisa Douglas-Pennant, Juliana Isabella Mary Dawkins-Pennant
Plant	George Sholto Gordon Douglas-Pennant, 2il Farwn Penrhyn, Eleanor Frances Susan Douglas, Caroline Elizabeth Emma Douglas-Pennant, Emma S. Douglas-Pennant, Archibald Charles Henry Douglas-Pennant, Harriett Douglas-Pennant, Louisa Mary Douglas-Pennant, Mary Douglas-Pennant, Eva Douglas-Pennant, Gertrude Douglas-Pennant, Adela Douglas-Pennant, Georgina Douglas-Pennant, Hilder Douglas-Pennant

Ganed ef yn Edward Gordon Douglas, o deulu uchelwrol Douglas yn yr Alban. Pan fu farw Richard Pennant, Barwn 1af Penrhyn yn 1808 dilynwyd ef gan ei gefnder, George Hay Dawkins (1763-1840). Roedd Douglas yn briod a merch Dawkins, Juliana, ac enwyd ef a Juliana fel cyd-etifeddion yr ystad ar yr amod eu bod yn cymryd y cyfenw Pennant. Newidiodd ei enw i Douglas Pennant yn 1841.

Gwnaed ef yn Farwn Penrhyn yn 1866. Roedd wedi bod yn Aelod Seneddol dros Sir Gaernarfon ers chwarter canrif pan wnaed ef yn Farwn, a rhoi'r gorau i'w sedd i fynd i Dŷ'r Arglwyddi.

Bu'n gyfrifol am dŵf enfawr yn Chwarel y Penrhyn, a gwnaeth y chwarel yntau yn ŵr cyfoethog dros ben. Yn 1859 amcangyfrifodd y Mining Journal fod Chwarel y Penrhyn yn gwneud elw o £100,000 y flwyddyn.

Er iddo fod mewn anghydfod a'r chwarelwyr nifer o weithiau, yn enwedig yn 1874 yn dilyn ffurfio Undeb Chwarelwyr Gogledd Cymru, ystyrid ei fod ef yn barotach i wrando ar ei weithwyr nag oedd ei fab, George Sholto Gordon Douglas-Pennant, 2ail Farwn Penrhyn, a'i olynodd.

• 
  Edward Douglas-Pennant, Eddis 1841-42
• 
  Barwn Penrhyn (ar y dde) yn cyfarfod pwyllgor o'r chwarelwyr ym 1874

Llyfryddiaeth

• Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940 (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1953).

Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd: John Ralph Ormsby-Gore	Aelod Seneddol Sir Gaernarfon 1841 – 1866	Olynydd: George Sholto Gordon Douglas-Pennant
Teitlau Pendefigaeth/Bonheddig
Rhagflaenydd: Barwniaeth newydd	Barwn Penrhyn 1866 – 1886	Olynydd: George Sholto Gordon Douglas-Pennant