Eglwys Dewi Sant, Caerdydd

eglwys yng Nghaerdydd

Eglwys plwyf yng nghanol dinas Caerdydd yw Eglwys Dewi Sant; hi yw'r unig eglwys Anglicanaidd yn y brifddinas sy'n cynnal gwasanaethau yn Gymraeg.

Eglwys Dewi Sant
Matheglwys Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1863 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Lleoliadcanol dinas Caerdydd, Castell, Caerdydd Edit this on Wikidata
SirCaerdydd, Castell, Caerdydd Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr13 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.48504°N 3.1741°W Edit this on Wikidata
Cod postCF10 3DB Edit this on Wikidata
Map
Arddull pensaernïolyr Adfywiad Gothig Edit this on Wikidata
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd II Edit this on Wikidata
Cysegrwyd iDewi Sant Edit this on Wikidata
Manylion
EsgobaethEsgobaeth Llandaf Edit this on Wikidata

Bu sawl rhagflaenydd i'r adeilad bresennol fel eglwys Anglicanaidd Gymraeg Caerdydd. Y cyntaf oedd Eglwys yr Holl Saint yn Stryd Tyndall, a'i hagorwyd ym 1856, ond am fod siaradwyr Cymraeg y dref yn byw yn bennaf mewn ardaloedd eraill trodd yn raddol yn eglwys Saesneg ei hiaith. Fe'i dilynwyd ym 1891 gan yr eglwys gyntaf yng Nghaerdydd i ddwyn yr enw Dewi Sant, yng Ngerddi Howard. Dinistriwyd hon gan gyrch awyr ym 1941, ac ym 1956 symudodd y gynulleidfa i hen eglwys Sant Andreas.

Adeilad yw hon yn dyddio o 1860 i 1863; John Prichard a John Pollard Seddon oedd y penseiri gwreiddiol, ond oherwydd diffyg arian fe'i chwbwlhäwyd gan Alexander Roos, pensaer ystâd Ardalydd Bute, i gynllun llai uchelgeisiol. Ychwanegwyd dau dransept gan William Butterfield, pensaer Seisnig blaengar a fu hefyd yn gyfrifol am Eglwys Sant Awstin ym Mhenarth; gorffennwyd y rhain ym 1886. Yn yr un flwyddyn peintiwyd furluniau gan C. F. A. Voysey, pensaer blaenllaw y Mudiad Celf a Chrefft, ond diflannodd y rhain ym 1924 pan gosodwyd allor a reredos newydd yn eu lle.

Gweler hefyd

golygu

Llyfryddiaeth

golygu
  •  Hanes. Eglwys Dewi Sant Caerdydd. Adalwyd ar 15 Mawrth 2014.
  • Newman, John (1995). Glamorgan. The Buildings of Wales. Llundain: Penguin. tt. 191–2.

Dolenni allanol

golygu