Euskalgintzaren Kontseilua

Mudiad sy'n cynrychioli gwahanol gyrff diwylliannol a chymdeithasol er chydlynu hyrwyddo'r iaith Basgeg

Euskalgintzaren Kontseilua ("Cyngor diwylliant Gwlad y Basg", a dalfyrrir yn aml fel Kontseilua, [1]), yw man cyfarfod a threfniadaeth nifer o sefydliadau cymdeithasol sy'n anelu at ddatblygiad llawn yr iaith Fasgeg, lle i'w gyflawni. strategaethau y cytunwyd arnynt ar y cyd. Yr ysgrifennydd cyffredinol yw Idurre Eskisabel o 2022.[2][3] Cyn hynny, yr ysgrifennydd cyffredinol gyntaf oedd Xabier Mendiguren Bereziartu yna yn 2010 penodwyd Paul Bilbao. Y Prif Weithredwr yn 2024 yw Idurre Eskisabel Larrañaga.[4]

Euskalgintzaren Kontseilua
Enghraifft o'r canlynolsefydliad Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu6 Rhagfyr 1997 Edit this on Wikidata
Map
PencadlysMartin Ugalde Kultur Parkea Edit this on Wikidata
Gwefanhttps://kontseilua.eus Edit this on Wikidata
Canran siaradwyr Basgeg yn y saith talaith o Wlad y Basg

Mae’r Kontseilua yn cynnwys mwy na 30 o grwpiau o Wlad y Basg sy’n gweithio i gyflymu normaleiddio’r Fasgeg ac, mewn gwirionedd, ers ei chreu, mae wedi ceisio dylanwadu ar bolisïau iaith i gyflymu normaleiddio’r Fasgeg.[5] Cynhaliwyd y cyfarfod sefydlu ar 6 Rhagfyr, 1997 yn Durango (Bizkaia), ac mae ei bencadlys ym Mharc Diwylliannol Martin Ugalde yn Andoain (Gipuzkoa). Mae’r Cyngor yn gweithio ar ddwy brif linell i hyrwyddo’r broses o normaleiddio Basgeg: annog cysylltiadau rhwng sefydliadau iaith Fasgeg a chynnwys actorion cymdeithasol, grymoedd economaidd a phleidiau gwleidyddol mewn prosiectau normaleiddio iaith. Ef yw prif hyrwyddwr Cytundeb Bai Euskarari. Yn ogystal â Phrotocol 2016 ar gyfer Gwarantu Hawliau Iaith.[6]

Bu i'r Konsteiluna ysbrydoli ffurfio Mudiad Dathlu'r Gymraeg yng Nghymru yn 2007.

Strwythur

golygu
  • Cynulliad: Hwn yw corff llywodraethu uchaf y Cyngor. Prif swyddogaeth y cynulliad yw sefydlu cyfeiriad a llinellau gwaith. Y Bwrdd sy'n penodi'r Bwrdd.
  • Rheolaeth: yn cynnwys un ar ddeg o aelodau. Ei swyddogaethau yn bennaf yw pennu'r cynllun rheoli a gweithredu penderfyniadau'r Cynulliad. Mae'r grŵp hwn yn penodi'r Ysgrifennydd Cyffredinol.
  • Ysgrifennydd Cyffredinol: Swyddogaeth yr Ysgrifennydd yw arwain yr Ysgrifenyddiaeth a chynrychioli'r Cyngor.
  • Ysgrifenyddiaeth: Dyma'r gweithgor proffesiynol sy'n gyfrifol am weithredu a chyfarwyddo penderfyniadau'r Cynulliad. Mae'r Ysgrifenyddiaeth wedi'i lleoli ar is-adran ranbarthol (Ysgrifennydd Cyffredinol, Pennaeth Cynllunio, Pennaeth Cyllid, Pennaeth Cysylltiadau Gwleidyddol, Pennaeth Myfyrio a Chyfathrebu, Pennaeth Llinell a Swyddfa Cydlyniant).

Ceir hefyd sawl gweithgor sy’n datblygu, bywiogi a monitro’r prif linellau gwaith: y Gweithgor Myfyrio, y Gweithgor Cynllunio, Gweithgor Cytundeb Ie Gwlad y Basg a’r Gweithgor ar gyfer Swyddogoli’r Iaith Fasgeg.

 
Xabier Mendiguren Bereziartu y Cadeirydd gyntaf a hysbyseb i ymgyrch Bai Euskarra 20 Rhagfyr 1998
 
Prif Weithredwr y Kontseiluna, Paul Bilbao a benodwyr yn 2010
 
Idurre Eskisabel, y Prif Weithredwr yn 2024

Ym mis Mawrth 1997, ym Mhrifysgol Gwlad y Basg yn Donostia, penderfynwyd creu Cyngor Sefydliadau Cymdeithasol Basgeg (Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua). Ar 6 Ragfyr y flwyddyn honno, crëwyd y Kontseilua yn nhref Durango ac yna etholwyd y bwrdd am y flwyddyn gyntaf.

Ym mis Mawrth 1998, ffurfiwyd yr Ysgrifenyddiaeth Gyffredinol a phenodwyd Xabier Mendiguren Bereziartu yn Ysgrifennydd Cyffredinol.

Ymgyrch Bai Eueskarari

golygu

Rhwng Mai a Rhagfyr 1997, datblygodd y Cyngor yr Ymgyrch Bai Euskarari ("Ie i'r Basgeg") ledled Gwlad y Basg ar ffurf seminarau, partïon, digwyddiadau chwaraeon, ac ati; yna, ar 21 Rhagfyr, arwyddodd deg plaid wleidyddol Gwlad y Basg ddogfen yn ninas Bilbao, ' o'r enw Euskararen Normalizaziorako Konpromiso Politikoa ("Ymrwymiad Gwleidyddol i Normaleiddio Basgeg"). Dau ddiwrnod yn ddiweddarach, ar 23 Rhagfyr 1998, llofnododd dau ar hugain o actorion cymdeithasol y Cytundeb Bai Euskarari cyntaf yn Pamplona ac ar 26 Rhagfyr, cymerodd 120,000 o bobl ran yn y seremoni a gynhaliwyd mewn pum cae pêl-droed yng Ngwlad y Basg i ddod ag Ymgyrch Bai Euskarari i ben. Cynhaliwyd ymgyrch gadw yn ystod y misoedd canlynol ar ran y 22 llofnodwr cyntaf: timau chwaraeon y Clwb Athletau, Aviron Bayonnais, Deportivo Alavés, Osasuna a Real Sociedad; Comisiwn Gweithwyr Gwlad y Basg (CC.OO), y Conféderation Française Démocratique du Travail du Pays Basque (C.F.D.T), Cymdeithas Amaethwyr Gwlad y Basg (E.H.N.E), Undod Gweithwyr Gwlad y Basg (E.L.A), Undeb Llafur Gwlad y Basg (E.H.N.E). E.L.B) ac undebau Pwyllgor y Gweithwyr Gwladgarol (L.A.B); Asociación Navarra de Empresas Laborales (A.N.L.), Agrupación de Sociedades Laborales de Euskadi (A.S.L.E), Sefydliadau busnes ac ariannol Euskadi Kutxa-Caja Laboral, Hemen, Herrikoa a Mondragon Corporación Cooperativa; Prifysgol Deusto, Prifysgol Mondragon ac Ysgol Beirianneg Prifysgol Navarre yn ogystal ag Adran Fugeiliol Gwlad y Basg yn Esgobaeth Pamplona, ​​Ffederasiwn y Canolfannau Rhanbarthol a Chyngor Sefydliadau Cymdeithasol yr Iaith Fasgeg. Félix Martí Ambel o UNESCO, Llywydd Comisiwn Rhyngwladol Linguapax, oedd tyst anrhydeddus y llofnod cyntaf hwn. Bum mis yn ddiweddarach, cyrhaeddodd y rhai a gytunodd i Gytundeb Ie Gwlad y Basg 687 a buont i gyd yn dathlu’r arwyddo ar yr un pryd ar 18 Mai 1999.

Arsyllfa Iaith

golygu

Wedi ymgyrch fawr Bai Euskarra lansiodd y Cyngor nifer o brosiectau gan gynnwys Hizkuntz Eskubideen Behatokia ("Arsyllfa Hawliau Iaith").[7] Hon oedd yr astudiaeth gyntaf o bolisïau iaith dinesig, y cynnig astudiaeth i greu myfyrwyr amlieithog sy'n siarad Basgeg, dynameg Euskara Bizi Nahi Dut ("Rwy am fyw mewn Basgeg").

Protocol Hawliau Iaith 2016

golygu

Newidiwyd yr ysgrifennydd cyffredinol ym mis Ebrill 2010 a chymerodd Paul Bilbao Sarria yr awenau. O hynny ymlaen, hyrwyddwyd llawer o ddeinameg eraill, ond y brif garreg filltir oedd Protocol 2016 i Warantu Hawliau Iaith. Ar 17 Ragfyr 2010, cyflwynwyd y Protocol a arwyddwyd gan fwy na 100 o actorion yn gweithio i 30 o leiafrifoedd ieithyddol yn Donostia; Y cytundeb ehangaf erioed y daethpwyd iddo o ran polisi iaith yn Ewrop a Gwlad y Basg. Mewn cysylltiad â hyn, ar 19 Mehefin, 2021[8] cyflwynodd y Kontseilua yn Donostia, Batuz Aldatu ("Newid Gyda'n Gilydd", Consensws cymdeithasol i ddylanwadu ar bolisïau iaith),[9] ddogfen sy’n anelu at fod yn fap ffordd ar gyfer y polisi iaith newydd. Roedd cyfanswm o 103 o wahanol actorion yn cytuno â'r ddogfen. Pwrpas hyn yw creu’r amodau ar gyfer defnydd cyfforddus o’r Fasgeg ac, i’r diben hwn, sefydlwyd y dylid creu, datblygu a chysylltu ardaloedd ar gyfer defnydd cyfforddus o’r Fasgeg gyda’i gilydd i hyrwyddo cyffredinoli gwybodaeth Fasgeg. Yn seiliedig ar y ddogfen, mae gan y Cyngor dair her i’r dyfodol: ehangu’r cynnwys a chyrraedd mwy o actorion, dechrau diffinio strategaethau yn y meysydd a cheisio’r naid o gonsensws cymdeithasol i gonsensws gwleidyddol. Ers hynny, mae'r Kontseilua yn parhau i weithio ar y llwybr hwnnw.[10]

Y Dyfodol

golygu

Ceir prosiecta eraill gan gynnwys ddatblygiad cynaliadwy ardaloedd hamdden fel eu bod yn cael eu hymgorffori mewn polisïau iaith; deinameg gweithio yn y maes economaidd-gymdeithasol ar y cyd â'r actorion yn y maes; Deinameg ehangu datblygiad Basgeg ledled talaith Nafar.

Cynllun strategol

golygu

Mae’r fethodoleg yn seiliedig ar bedair egwyddor:

  1. Cyfranogiad a chydsyniad;
  2. Gweledigaeth strategol a gosod blaenoriaethau;
  3. Pwy sy'n cymryd ymrwymiadau unigol a phenodol;
  4. Gwerthuso a diweddaru parhaus.

Cymerodd asiantau cymdeithasol pwysicaf Gwlad y Basg ran yng ngham cyntaf Cynllun Strategol yr Iaith Fasgeg. Wedi hynny, fe ddechreuon nhw'r cynlluniau ar lefel y pentref. Rhennir y Cynllun Strategol yn bum prif gyfnod:

  • Cyfnod trefniadaeth prosiect neu gyfnod rhagarweiniol;
  • Cyfnod diagnostig ynglŷn â statws yr iaith Fasgeg ym mhob sector rhagddiffiniedig;
  • Y cyfnod ar gyfer pennu'r amcanion a'r llinellau strategol i'w datblygu ym mhob ardal;

Ar ôl y broses fyfyrio, y cyfnod ar gyfer pennu cynlluniau gweithredu a Dyddiad cau ar gyfer gwneud ymrwymiadau.

Cymerodd 23 o sectorau ran yn y Cynllun Strategol a ddatblygwyd yng Ngwlad y Basg De: prifysgol, hyfforddiant, addysg nad yw’n brifysgol, y wasg, teledu, radio, hysbysebu, y byd cysylltiadol, trefnwyr digwyddiadau, mudiadau cymdeithasol, ffederasiynau chwaraeon (UAE a Navarre ar wahân), timau chwaraeon, diwylliant, gwasanaethau cyffredinol a thrafnidiaeth, y byd cymorth, iechyd, cymdeithasau proffesiynol, cyllid ac yswiriant, byd gwaith, masnach a lletygarwch, amaethyddiaeth, arwynebau mawr a siopau cadwyn, ac arbennig. Yn y gogledd, ar y llaw arall, ymgasglodd yr actorion cymdeithasol mewn llai o grwpiau.

Gweler hefyd

golygu

Dolenni allannol

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Adostasun sozial eta politikoak eraikitzeko ordua heldu da – Kontseilua" (yn Basgeg). Cyrchwyd 2020-12-18.
  2. "Idurre Eskisabel izango da Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusi berria" (yn Basgeg). Euskalgintzaren Kontseilua. 2022-11-28. Cyrchwyd 2022-12-13.
  3. "Aizu! AEKren aldizkaria - Idurre Eskisabel: "Jauzi kualitatiboa emango duten hizkuntz politika sendoak behar dira"". aizu.eus. Cyrchwyd 2023-03-17.
  4. "Staff". Gwefan Kontseiluna. Cyrchwyd 1 Gorffennaf 2024.
  5. "Members". Gwefan Konteiluna. Cyrchwyd 1 Gorffennaf 2024.
  6. "Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Protokoloa". 2016.
  7. "Hizkuntz Eskubideen Behatokia - Behatokia.eus". behatokia.eus. Cyrchwyd 2022-05-23.
  8. "Ekitaldia | Batuz Aldatu. Hizkuntza-politiketan eragiteko adostasun soziala". Cyrchwyd 2022-05-24.
  9. "Batuz aldatu - Hizkuntza-politiketan eragiteko adostasun soziala" (yn Basgeg). Euskalgintzaren Kontseilua. 2021-06-19. Cyrchwyd 2022-05-24.
  10. "Who we are". Gwefan Kontseiluna. Cyrchwyd 1 Gorffennaf 2024.