Gioconda Belli
Awdures a bardd o Nicaragwa yw Gioconda Belli (ganwyd 9 Rhagfyr 1948) sydd hefyd yn cael ei hystyried yn nofelydd ac yn ymgyrchydd o fri.
| Gioconda Belli | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 9 Rhagfyr 1948  Managua |
| Man preswyl | Santa Monica |
| Dinasyddiaeth |  Nicaragwa |
| Galwedigaeth | bardd, newyddiadurwr, dyddiadurwr, llenor, ymgyrchydd |
| Adnabyddus am | El pergamino de la seducción |
| Perthnasau | Matías Moldskred |
| Gwobr/au | Gwobr Casa de las Américas, Gwobr Cynhadledd y 27, Gwobr Barddoniaeth Ryngwladol Dinas Melilla, Premio Biblioteca Breve, Gwobr Sor Juana Inés de la Cruz, Gwobr Anna Seghers, Gwobr y llyfr gwleidyddol, Hermann Kesten, chevalier des Arts et des Lettres, Gwobr Reina Sofía |
| Gwefan | http://www.giocondabelli.org |
Fe'i ganed yn Managua ar 9 Rhagfyr 1948 i deulu cyfoethog a hanai'n rhannol o dde'r Eidal. Aeth i ysgol breswyl yn Sbaen, lle graddiodd o Ysgol Frenhinol Santa Isabel ym Madrid, ac astudiodd hysbysebu a newyddiaduraeth yn Philadelphia. Pan ddychwelodd i Nicaragwa, priododd a chafodd ei merch gyntaf pan oedd yn 19 oed.[1][2]
Wedi iddi adael y coleg, fe'i cyflogwyd gan Pepsi-Cola, yn rhan o'r adran hysbysebu. Trwy un o'i chydweithwyr yn yr asiantaeth hysbysebu, cyfarfu Belli â Camilo Ortega, a gyflwynodd hi i'r Sandinistas ac ymunodd â'r grŵp. Yn 1970, ymunodd Belli â'r frwydr yn erbyn unbennaeth y teulu Somoza; cafodd ei derbyn yn rhan o'r mudiad gan Leana, gwraig Camilo. Cyhoeddwyd gwaith Belli ar gyfer y Mudiad ym Mecsico ym 1975.[3][4] Oherwydd ei haelodaeth o'r mudiad, a'i gwaith yn erbyn y Somoza, bu'n rhaid iddi ffoi am ei bywyd i Fecsico yn 1975.
Dychwelodd yn 1979 ychydig cyn buddugoliaeth Sandinista, a daeth yn gysylltydd y wasg ryngwladol (FSLN) ym 1982 a'r cyfarwyddwr cyfathrebu gwladol ym 1984. Yn ystod y cyfnod hwnnw cyfarfu â Charles Castaldi, newyddiadurwr NPR Americanaidd, a phriododd y ddau yn 1987. Mae hi wedi bod yn byw yn Managua a Los Angeles ers 1990 ac mae bellach yn feirniadol iawn o'r llywodraeth bresennol.[5][6][7][8]
Y llenor
golyguYn 1970, cyhoeddodd Belli ei cherddi cyntaf yn atodiad llenyddol un o bapurau newydd Nicaragwa, sef La Prensa. Ym 1972, enillodd wobr Premio de Poesía Mariano Fiallos Gil gan yr Universidad Nacional Autonoma de Nicaragua. Ymhlith y gwaith pwysig a nodedig yr ysgrifennodd y mae: El pergamino de la seducción.[9][10] [11]
Yn 1988, daeth llyfr Belli, La Mujer Habitada (The Inhabited Woman), â mwy o sylw iddi; cyhoeddwyd y llyfr hwn mewn sawl iaith a bu ar restr-ddarllen pedair prifysgol yn yr Unol Daleithiau. Mae'r nofel yn dilyn dwy stori gyfochrog: y gwrthwynebiad brodorol i'r gwrthryfel Sbaeneg a modern yn Canolbarth America gyda nifer o bwyntiau cyffredin: rhyddid (a'r ymrwymiad i ryddid) menywod ac angerdd. Yn 2000, cyhoeddodd ei hunangofiant, El país bajo mi piel, gan ganolbwyntio ar ei rhan hi ei hun yn y mudiad chwyldroadol; cyfieithwyd y gwaith i'r Saesneg yn Unol Daleithiau America, dan y teitl The Country Under My Skin ac roedd yn y rownd derfynol am Wwobr Llyfrau Los Angeles Times yn 2003.[12] mae dal i gyhoedi, ac mae'n mynnu mai ei barddoniaeth yw ei gwaith gorau. Derbyniodd wobr y Premio Casa de las Américas yn 1978.[13]
Llyfryddiaeth
golygu- Verse Sobre la grama (1972)
- Línea de fuego (1978)
- Truenos y arco iris (1982)
- Amor insurrecto (1985)
- De la costilla de Eva (1987)
- La mujer habitada (1988)
- Poesía reunida (1989)
- Sofía de los presagios (1990)
- El ojo de la mujer (1991)
- Sortilegio contra el frío (1992)
- El taller de las mariposas (1994)
- Waslala (1996)
- El país bajo mi piel (2001)
- El pergamino de la seducción (2005)
- El infinito en la palma de la mano (2008)
- Infinity in the Palm of Her Hand, a gyfieithwyd gan Margaret Sayers Peden; HarperCollins (2009) ISBN 978-0-06-167364-1
- El país de las mujeres (2010)
- El intenso calor de la luna (2014)
Aelodaeth
golyguBu'n aelod o Academi Iaith Nicaragwa am rai blynyddoedd.
Anrhydeddau
golygu- Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Gwobr Casa de las Américas (1978), Gwobr Cynhadledd y 27 (2002), Gwobr Barddoniaeth Ryngwladol Dinas Melilla (2006), Premio Biblioteca Breve (2008), Gwobr Sor Juana Inés de la Cruz (2008), Gwobr Anna Seghers (1987), Gwobr y llyfr gwleidyddol (1989), Hermann Kesten (2018), chevalier des Arts et des Lettres, Gwobr Reina Sofía (2023)[14] .
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Seaman, Donna. "Gioconda Belli's life as a Sandinista rebel". Chicago Tribune. Cyrchwyd 2007-11-21.
- ↑ Campbell, Duncan (2002-11-12). "Daughter of the revolution". The Guardian (yn Saesneg). ISSN 0261-3077. Cyrchwyd 2017-09-10.
- ↑ Belli, Giaconda (2003). The Country Under My Skin. New York: Random House. t. 33. ISBN 0-375-40370-1.
- ↑ Halleck, Kenia (Winter 2001). "Gioconda Belli". BOMB Magazine 74. http://bombmagazine.org/article/2377/gioconda-belli. Adalwyd 2019-03-29.
- ↑ Cyffredinol: ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
- ↑ Disgrifiwyd yn: https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-476-03702-2_33. dyddiad cyrchiad: 31 Gorffennaf 2022.
- ↑ Rhyw: ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. Gemeinsame Normdatei. dyddiad cyrchiad: 18 Gorffennaf 2024.
- ↑ Dyddiad geni: "Gioconda Belli". Cyrchwyd 9 Hydref 2017.
- ↑ "Biografia de Gioconda Belli". www.los-poetas.com. Cyrchwyd 2017-10-23.
- ↑ Belli, Giaconda (2003). The Country Under My Skin. New York: Random House. t. 42. ISBN 0-375-40370-1.
- ↑ Anrhydeddau: https://www.clarin.com/cultura/exiliada-espana-nicaraguense-gioconda-belli-gano-premio-reina-sofia-poesia_0_hPbgl5kBVM.html. dyddiad cyrchiad: 31 Mai 2023.
- ↑ "REVOLUTION: A User's Manual". The New York Public Library. Cyrchwyd 2008-02-13.
- ↑ "Comment, opinion and discussion from the Guardian US". the Guardian.
- ↑ https://www.clarin.com/cultura/exiliada-espana-nicaraguense-gioconda-belli-gano-premio-reina-sofia-poesia_0_hPbgl5kBVM.html. dyddiad cyrchiad: 31 Mai 2023.