Gorllewin Affrica Ffrengig

Ffederasiwn trefedigaethol o wyth o wladfeydd Ymerodraeth Ffrainc yng Ngorllewin AffricaGwladfa Mawritania, Gwladfa Senegal, Swdan Ffrengig (Mali bellach), Gini Ffrengig (Gini bellach), Gwladfa'r Traeth Ifori, Blaenau'r Folta (Bwrcina Ffaso bellach), Dahomey (Benin bellach), a Gwladfa Niger—a fodolai o 1895 i 1958 oedd Gorllewin Affrica Ffrengig (Ffrangeg: Afrique-Occidentale française, AOF).

Gorllewin Affrica Ffrengig
Mathtalaith ffederal, endid tiriogaethol gweinyddol, defunct organization Edit this on Wikidata
PrifddinasDakar, Saint-Louis Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1895 Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Ffrangeg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolFrench colonial empire, Undeb Ffrainc, French Colonial Africa Edit this on Wikidata
GwladFfrainc Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau14.492626°N 5.660918°W Edit this on Wikidata
Map
ArianFrench West African franc Edit this on Wikidata

Enillodd Ffrainc ei thiriogaethau yng Ngorllewin Affrica yn ystod yr Ymgiprys am Affrica. Ym 1895 sefydlwyd Gorllewin Affrica Ffrengig i weinyddu Senegal, Gini, y Traeth Ifori, a Swdan Ffrengig, ac ychwanegwyd Dahomey ym 1899. Cyfunwyd Senegal â Niger a Mali ym 1902 dan yr enw Sénégambie-Niger, a ailenwyd yn Flaenau Senegal a Niger ym 1904 ac yna Swdan Ffrengig ym 1920. Ychwanegwyd Mawritania at y ffederasiwn ym 1904. Sefydlwyd Blaenau'r Folta ym 1909, a fe'i cyfeddianwyd i'r Traeth Ifori ym 1932. Ailsefydlwyd Blaenau'r Folta fel gwladfa ar wahân ym 1947. Diddymwyd y ffederasiwn ym 1958, yn sgil sefydlu Pumed Weriniaeth Ffrainc, ac erbyn 1960 rhoddwyd annibyniaeth i bob un o'r gwledydd.[1]

Roedd tiriogaethau eraill Ffrainc yn Affrica yn cynnwys Affrica Gyhydeddol Ffrengig, Gwladfa Madagasgar ac ynysoedd eraill yng Nghefnfor India, Arfordir Ffrengig Somalia, protectoriaethau Moroco a Thiwnisia, ac Algeria (a weinyddwyd fel rhan annatod o Ffrainc).

Cyfeiriadau

golygu
  1. (Saesneg) French West Affrica. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 9 Chwefror 2024.