Hen enwau Cymraeg am yr elfennau
(Ailgyfeiriad o Hen enwiau cymraeg am yr elfennau)
Dyma'r rhestr o'r hen enwau am yr elfennau.
**Daw'r enwau hyn o Eiradur Caerfallwch.
Rhif | Elfen | Enw cyfredol | Hen enw (o'r Chambers) | Enwau eraill |
---|---|---|---|---|
1 | H | Hydrogen | Ulai | Awyr hylosg, gwyen** |
2 | He | Heliwm | ||
3 | Li | Lithiwm | Halddelid | Disgrifiad =Sawd delidaidd** |
4 | Be | Beriliwm | Perddelid.** | |
5 | B | Boron | Boron | |
6 | C | Carbon | Ulyf | Ulw neu Ulf neu Ulwyn |
7 | N | Nitrogen | Blorai | Blawr, Asote? |
8 | O | Ocsigen | Ufelai | bywydwy neu bywyr |
9 | F | Fflworin | Lliforin | Lliorain |
10 | Ne | Neon | ||
11 | Na | Sodiwm | Delhalod | Halodsawd,Adwyn llysnur** |
12 | Mg | Magnesiwm | Magnesim | Magnsawd neu Gwrthsur** neu Gogarthbaill** |
13 | Al | Alwminiwm | Allog | Allosgsawd |
14 | Si | Silicon | Callestrai | Celltawn |
15 | P | Ffosfforws | Llosnur | Llosnor neu Ffodiant**Gwalddwyn** Seren dy |
16 | S | Sylffwr | Llosfaen | Mygfaen |
17 | Cl | Clorin | Llasnwy | Trengnwy** neu Mognwys** neu glaswt |
18 | Ar | Argon | [Persurai??] | |
19 | K | Potasiwm | Delwygnur | Trwythludw neu Gwygnur, |
20 | Ca | Calsiwm | Calchid | Calchddelid** |
21 | Sc | Scandiwm | ||
22 | Ti | Titaniwm | Titanim | Tudfwn**Tudeinfwn** |
23 | V | Fanadiwm | Gwanad | Gwaned** |
24 | Cr | Cromiwm | Gneddelid | Lliwddel**Lliwddelid** |
25 | Mn | Manganîs | Mang-ganis | Manganys neu Claerwydrai |
26 | Fe | Haearn | Haiarn | |
27 | Co | Cobalt | Cobalt | Glasddefn**Defn glasliw**? |
28 | Ni | Nicel | Niccel | Nicl** |
29 | Cu | Copr | Efydd | Efyddyn neu Copr |
30 | Zn | Sinc | Singc | Afrytal Diryttel** Dirydel** |
33 | As | Arsenig | Arsenig | Argryfsur**[digrifiad =Yswenwyn**] |
34 | Se | Seleniwm | Cristlyfaen | Loerfaen**Lloerufeliar** |
35 | Br | Bromin | Bromin | Drewhalaw** drewhalwy** |
38 | Sr | Strontiwm | Ystrontim | [Gwyn pridd**?] |
39 | Y | Ytriwm | Yttrim | Yttria** |
40 | Zr | Sirconiwm | Sircon | Sircon** |
42 | Mo | Molybdenwm | Molybden | Gwyblym |
45 | Rh | Rhodiwm | Rhosddelid | |
46 | Pa | Paladiwm | Palad | |
47 | Ag | Arian | Arian | |
48 | Cd | Cadmiwm | Cadmin | mysfwn brithfwn** |
50 | Sn | Tun | Alcan** | Alcam [Cwm Nedd a Thawe]Ystaen** |
51 | Sb | Antimoni | Delydr | Cyfferfwn** |
52 | Te | Telwriwm | Telurim | |
53 | I | Ïodin | Llyrgris | Gwahalawd** |
56 | Ba | Bariwm | Barim | |
58 | Ce | Ceriwm | Cerim | Serim |
73 | Ta | Tantalwm | Tantal | |
74 | W | Twngsten | Wulffram | Trymfaen** Trymadwyn** |
76 | Os | Osmiwm | Drewddelid | |
77 | Ir | Iridiwm | Irid | Enfys-ddelid |
78 | Pt | Platinwm | Platin | |
79 | Au | Aur | Aur | |
80 | Hg | Mercwri | Arian byw | Gwy-fwn Gwyfwn** |
82 | Pb | Plwm | Plwm | |
83 | Bi | Bismwth | Bismuth | Canfaen**[ystaenwydr?**] |
90 | Th | Thoriwm | Thorim | |
92 | U | Wraniwm | Urania | Uranim**[dysgrifiad fath o ddelid mysglwyd |