Hywel Francis
Hanesydd a gwleidydd oedd Dr Hywel Francis (6 Mehefin 1951 – 14 Chwefror 2021)[1] a oedd yn Aelod Seneddol Lafur dros Aberafan rhwng 2001 a 2015. Cafodd ei eni yng Nghastell-nedd. Roedd yn fab i arweinydd undeb y glowyr Dai Francis [2] (Dai o'r Onllwyn 1911–1981) a Catherine (née Powell). Cafodd ei addysg yn Ysgol Ramadeg Eglwys Newydd, Caerdydd, ac ym Mhrifysgol Abertawe.
| Hywel Francis | |
|---|---|
| Ganwyd | 6 Mehefin 1946  Castell-nedd |
| Bu farw | 14 Chwefror 2021 Abertawe |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | gwleidydd, academydd, hanesydd |
| Swydd | Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig, Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 53ain Senedd y Deyrnas Unedig |
| Cyflogwr | |
| Plaid Wleidyddol | y Blaid Lafur |
| Gwobr/au | Cymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru |
| Gwefan | https://web.archive.org/web/20150401004454/http://www.hywelfrancis.co.uk |
Rhwng 2010 a 2015 fe oedd Cadeirydd y Cyd-bwyllgor ar Hawliau Dynol a bu hefyd yn gadeirydd y Pwyllgor Materion Cymreig, gan feithrin cysylltiadau agos gyda'r Cynulliad.
Bu hefyd yn gadeirydd grwpiau trawsbleidiol ar archifau a Syndrom Down. Ef hefyd a sefydlodd Sefydliad Bevan.[1]
Fel hanesydd, cyhoeddodd yn helaeth ar gymunedau glofaol De Cymru, gan gynnwys:
- The Fed: a History of the South Wales Miners in the Twentieth Century (Caerdydd, 1980) (cyd-awdur gyda'r Athro Dai Smith)
- Miners Against Fascism: Wales and the Spanish Civil War (Caerdydd, 1984)
- History on Our Side: Wales and the Miners Strike of 1984-85
Cyfeiriadau
golygu- ↑ 1.0 1.1 https://www.bbc.co.uk/cymrufyw/56061255 , BBC Cymru Fyw, 14 Chwefror 2021.
- ↑ "FRANCIS, DAVID ('DAI') (1911-1981), undebwr llafur ac arweinydd y glowyr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2021-02-14.
Dolen allanol
golygu- (Saesneg) Gwefan swyddogol
| Senedd y Deyrnas Unedig | ||
|---|---|---|
| Rhagflaenydd: John Morris |
Aelod Seneddol dros Aberafan 2001 – 2015 |
Olynydd: Stephen Kinnock |
