John Robert Jones (Alltud Glyn Maelor)

John Robert Jones
John Robert Jones
Ffugenw	Alltud Glyn Maelor
Ganwyd	1800 ; Llanarmon-yn-Iâl
Bu farw	11 Mai 1881 ; Brymbo
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	bardd, emynydd, crydd

Roedd John Robert Jones (Alltud Glyn Maelor) ( tua 1800 – 11 Mai, 1881) yn emynydd gwerinol.^[1]

Cefndir

Ganwyd Alltud Glyn Maelor yn Llanarmon yn Iâl, mae'n debyg ei fod yn perthyn i Ehedydd Iâl. Symudodd i Frymbo ym 1834 ac yno fu'n byw am weddill ei fywyd.

Gyrfa

Gweithiodd fel crydd am y rhan fwyaf o oes cyn mynd i weithio i'r gwaith haearn fel torrwr sgriwiau.

Roedd yn emynydd toreithiog. Cyhoeddwyd nifer ohonynt mewn dwy gyfrol: Y Fodrwy Aur ym 1866 a Y Rhosyn Diweddaf (1889). Yn ystod Diwygiad Cymru 1904 - 1905 cyhoeddwyd llyfr o emynau a fu'n boblogaidd yn ystod Diwygiad Cymru 1859 Gwreichion y Diwygiadau o dan olygyddiaeth Carneddog. Roedd y gyfrol yn cynnwys nifer o emynau poblogaidd Alltud Glyn Maelor.^[2]

Yn ôl W. Eifion Powell ym Mwletin Cymdeithas Emynau Cymru:

Meddai ar ddiwylliant a diddordeb crefyddol dwfn a hoffai fydryddu rhai o'r ymadroddion a'r syniadau trawiadol a glywai o bulpud ac mewn seiat yn ogystal â mydryddu darnau o'r Ysgrythur. ^[3]

Ei emyn enwocaf oedd:

“

Cofio'r wyf yr awr ryfeddol,

Awr wirfoddol oedd i fod;

Awr a nodwyd cyn bod Eden,

Awr a'i dyben wedi dod;

Awr wynebu ag un aberth,

Awr fy Nuw i wirio'i nerth;

Hen awr annwyl prynu enaid,

Awr y gwaed - Pwy wyr ei gwerth?

”

Roedd rhai o'i emynau yn Llyfr Emynau'r Bedyddwyr Y Llawlyfr Moliant Newydd. Ond ni chafodd ei gynnwys yn y llyfr emynau cyd enwadol Caneuon Ffydd a disodlodd y llyfrau emynau enwadol yn 2001.

Teulu

Cafodd Alltud Glyn Maelor a Mary ei wraig o leiaf 6 o feibion roedd ei fab hynaf Noah yn fardd gwlad hefyd ond bu farw yn 26ain oed. Roedd dau arall o'i feibion y Parch John R Jones, Pontypridd a'r Parch William Jones, Abergwaun ^[4] yn weinidogion gyda'r Bedyddwyr.

Marwolaeth

Bu farw ym Mrymbo yn 81 mlwydd oed a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Eglwys Brymbo.^[5]

Cyfeiriadau

[1] John Robert Jones (Alltud Glyn Maelor) yn y Bywgraffiadur ar-lein

[2] Awdwyr Emynau Cymraeg - Y wawr cylchgrawn misol y Bedyddwyr Cymreig yn America Cyf. XIX rhif. 8 - Awst 1894

[3] Bwletin Cymdeithas Emynau Cymru Cyf. 2, rh. 1, Gorffennaf 1978; "Emynwyr Bro Maelor (1500-1900)" gan W. Eifion Powell

[4] William Jones, Abergwaun. Y Bywgraffiadur ar-lein

[5] Y wawr cylchgrawn misol y Bedyddwyr Cymreig yn America, - Marwgoffa. Cyf. VI rhif. 4 – Gorffennaf 1881

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]