Julius Nyerere
Gwleidydd Tansanïa oedd Julius Kambarage Nyerere (13 Ebrill 1922 – 14 Hydref 1999)[1] oedd yn arweinydd cyntaf ei wlad yn sgil annibyniaeth ar y Deyrnas Unedig, gan ddal swyddi Prif Weinidog Tanganica (1961–2), Arlywydd Tanganica (1962–4), ac Arlywydd Tansanïa (1964–85). Yn ystod ei gyfnod mewn grym mabwysiadodd bolisïau sosialaidd gan gynnwys ei weledigaeth bersonol o ujamaa. Ceisiodd "bentrefoli" poblogaeth ei wlad, hynny oedd cyfunoli'r system economaidd trwy ail-leoli pobl o'r cefn gwlad i bentrefi newydd, ond gwrthwynebwyd hyn gan nifer fawr o Dansanïaid.[2][3][4]
| Julius Nyerere | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ganwyd | 13 Ebrill 1922  Butiama |
| Bu farw | 14 Hydref 1999 Llundain |
| Dinasyddiaeth | Tansanïa |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | ieithydd, gwleidydd, cyfieithydd, llenor, addysgwr, athro |
| Swydd | Arlywydd Tansanïa, cadeirydd y Sefydliad Undod Affricanaidd, Prime Minister of Tanganyika, President of Tanganyika, Prime Minister of Tanganyika |
| Adnabyddus am | Arusha Declaration |
| Dydd gŵyl | 14 Hydref |
| Plaid Wleidyddol | Tanganyika African National Union, Party of the Revolution |
| Mudiad | Ujamaa |
| Priod | Maria Nyerere |
| Perthnasau | Bashiru Ally |
| Gwobr/au | Gwobr Jawaharlal Nehru am Ddeallusrwydd Rhyngwladol, Urdd José Martí, Gwobr Ffoaduriaid Nansen, Gwobr Heddwch Lennin, Gandhi Peace Prize, International Simón Bolívar Prize, Urdd Brenhinol y Seraffim, Urdd yr Eliffant, Order of Jamaica, Orden de la Antiquísima Welwitschia Mirabilis, Order of Agostinho Neto, Gwobr Cymdeithion O. R. Tambo, Uwch Groes Urdd Eryr yr Aztec, Uwch Groes Rhosyn Gwyn y Ffindir gyda Choler, Honorary doctor of the University of Ottawa, Amílcar Cabral Medal, Order of the Pearl of Africa, Order of Katonga, Order of Eduardo Mondlane, 1st class, Urdd Eryr Mecsico, Urdd Rhosyn Wen y Ffindir, Gorchymyn Amilcar Cabral, Urdd y Seren Iwgoslaf |
Cyfeiriadau
golygu- ↑ (Saesneg) Julius Nyerere. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 19 Ebrill 2013.
- ↑ (Saesneg) Julius Nyerere: The conscience of Africa. BBC (14 Hydref 1999). Adalwyd ar 19 Ebrill 2013.
- ↑ 3.0 3.1 (Saesneg) Kaufman, Michael T. (15 Hydref 1999). Julius Nyerere of Tanzania Dies; Preached African Socialism to the World. The New York Times. Adalwyd ar 19 Ebrill 2013.
- ↑ (Saesneg) Obituary: Julius Nyerere. The Guardian (15 Hydref 1999). Adalwyd ar 19 Ebrill 2013.
