Llên gwerin

yn cynnwys chwedlau, cerddoriaeth, hanes llafar, proverbiaid, jôcs, crefyddau poblogaidd, ac ati.
(Ailgyfeiriad o Llên-gwerin)

Llên gwerin yw diwylliant materol, cymdeithasol a llafar cymdeithas gyn-ddiwydiannol, yn ôl y diffiniad traddodiadol, er bod gan y gymdeithas fodern ei llên gwerin hwythau hefyd. Ffordd arall o'i disgrifio fyddai fel diwylliant traddodiadol anysgrifynedig y werin.

Yn nhermau diwylliant materol, mae llên gwerin yn cynnwys pensaernïaeth frodorol, celf a chrefft. Yn gymdeithasol mae'n cynnwys ffurfiau fel gwyliau, dawns a defodau crefyddol (ac eithrio defodau swyddogol yr eglwys ei hun). Yn nhermau'r diwydiant llafar, mae'r term yn cynnwys caneuon, chwedlau o bob math, diharebion a phosau.

Dechreuwyd casglu ac astudio llên gwerin yn y 18g. Un o'r casgliadau cynnar pwysicaf yn Saesneg oedd Reliques of Ancient English Poetry gan yr Esgob Thomas Percy, a oedd hefyd yn cynnwys nifer o draddodiadau ar gân o dde'r Alban. Yn yr Almaen cyhoeddodd y Brodyr Grimm eu casgliad arloesol yn 1812-1814. Yng Nghymru gwelid cynnydd yn niddordeb yr hynafiaethwyr yn nhraddodiadau llafar y wlad yn ystod y 19g; mae'r gyfrol Ystên Sioned yn un o'r casgliadau cynharaf i weld golau dydd mewn print.

Ar gasglwyr Cymreig rhwng 1700 ac 1900, gw. E. Wyn James a Tecwyn Vaughan Jones (gol.), Gwerin Gwlad: Ysgrifau ar Ddiwylliant Gwerin Cymru, Cyfrol 1 (Gwasg Carreg Gwalch, 2008)

Gweler hefyd

golygu
  Eginyn erthygl sydd uchod am fytholeg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato
  Eginyn erthygl sydd uchod am lenyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.