Llwydyn sur
| Llwydyn sur Tephrocybe rancida
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Agaricales |
| Teulu: | Lyophyllaceae |
| Genws: | Tephrocybe[*] |
| Rhywogaeth: | Tephrocybe rancida |
| Enw deuenwol | |
| Tephrocybe rancida (Fr.) Donk | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Lyophyllaceae yw'r Llwydyn sur (Lladin: Tephrocybe rancida; Saesneg: Rancid Greyling).[1] Y Llwydynnau yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae 'llwyd' yn cyfeirio at liw'r tagellau, ond yn aml, mae'n tywyllu, yn cochi ychydyg dros amser. Mae'r teulu Lyophyllaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr Elias Magnus Fries.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Lyophyllaceae
golyguMae gan Llwydyn sur ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Blastosporella zonata | Blastosporella zonata |  |
| Termitomyces eurrhizus | Termitomyces eurrhizus | |
| Termitomyces floccosus | Termitomyces floccosus | |
| Termitomyces fragilis | Termitomyces fragilis | |
| Termitomyces griseiumbo | Termitomyces griseiumbo | |
| Termitomyces indicus | Termitomyces indicus | |
| Termitomyces infundibuliformis | Termitomyces infundibuliformis | |
| Termitomyces lanatus | Termitomyces lanatus | |
| Termitomyces longiradicatus | Termitomyces longiradicatus | |
| Termitomyces magoyensis | Termitomyces magoyensis |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Llwydyn sur gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.