Wicipedia

Marie Under

Awdures o Estonia a Sweden oedd Marie Under (27 Mawrth 1883 - 25 Medi 1980) sy'n cael ei hystyried yn un o feirdd gorau Estonia. Roedd yn archifydd, cyfieithydd ac yn awdur. Cynigiwyd ei henw ar gyfer Gwobr Lenyddol Nobel wyth o weithiau.

Marie Under
Ganwyd27 Mawrth 1883 Edit this on Wikidata
Tallinn Edit this on Wikidata
Bu farw25 Medi 1980 Edit this on Wikidata
Stockholm Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Rwsia Rwsia
Galwedigaethbardd, archifydd, cyfieithydd, ysgrifennwr Edit this on Wikidata
PriodArtur Adson Edit this on Wikidata
Gwobr/auHenrik Visnapuu Literature Prize Edit this on Wikidata

Fe'i ganed yn Tallinn, prifddinas Estonia, (Rwsia hyd at 1920) a bu farw yn Stockholm, Sweden; fe'i claddwyd yno ym mynwent Skogskyrkogården. Bu'n briod i Artur Adson.[1][2][3][4][5]

Magwraeth golygu

Ganwyd Under Tallinn i ddau athro o ysgol, sef Priidu (1843-1930) a Leena Under (g. Kerner) (1854-1934). Roedd ganddi chwaer hŷn, Evangeline (1880-1932?) a brawd hŷn Gottried (1881-1882) a dwy chwaer iau, Berta (1885-1974), a Christfried (1887-1934). Mynychodd ysgol ferched Almaeneg breifat.

 
Darlun o Marie Under gan Ants Laikmaa; 1904

Ar ôl graddio, gweithiodd fel gwerthwr mewn siop lyfrau. Yn ei hamser rhydd, ysgrifennodd farddoniaeth Almaeneg. Ym 1902, priododd â chyfrifydd o Estonia, Carl Hacker. Cawsant ddau blentyn yn Kuchino, un o faestrefi Moscfa. Fodd bynnag, yn 1904, syrthiodd mewn cariad â'r arlunydd o Estonia Ants Laikmaa. Fe wnaeth Laikmaa ei hargyhoeddi i gyfieithu ei barddoniaeth i Estoneg a chyflwyno ei chyfieithiadau i bapurau newydd lleol.

Dychwelydd i Estonia golygu

Yn 1906, dychwelodd Under i Reval ac yn 1913 cyfarfu ag Artur Adson, a ddaeth yn ysgrifennydd iddi. Ef hefyd a gasglodd ynghyd ei barddoniaeth, mewn sawl cyfrol.

Yn 1924, ysgarodd Under a Carl Hacker a phriododd Adson.

Ar ddiwedd y 1910au, bu'n rhan o fudiad llenyddol newydd y Siuru, mudiad neo-ramantaidd a'r gwrthwyneb i'r mudiad cyfredol, ffurfiol "Yr Estonia Ifanc" (Noor-Eesti) a sefydlwyd gan Gustav Suits a Friedebert Tuglas. Ymhlith aelodau eraill y Siuru roedd: Peet Aren, Otto Krusten, Friedebert Tuglas, Artur Adson, Awst Gailit, Johannes Semper a Henrik Visnapuu. Cyd-gyhoeddodd y grwp dair cyfrol rhwng 1917 a 1919.[6][7]

Yn 1922 cydsefydlodd Undeb Sgwennwyr Estonia (Eesti Kirjanike Liit neu EKL).[8]

 
Bedd Under; Skogskyrkogården, Stockholm. Yn Ionawr 2015 cyhoeddwyd y bydd ei chorff yn cael ei symud i Estonia.[8]

Aelodaeth golygu

Bu'n aelod o Academi Celfyddydau Cain Bafaria am rai blynyddoedd.

Anrhydeddau golygu

  • Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Henrik Visnapuu Literature Prize (1964) .

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ Cyffredinol: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12176379m. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  2. ↑ Rhyw: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 26 Ebrill 2014 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12176379m. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  3. ↑ Dyddiad geni: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 26 Ebrill 2014 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12176379m. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. "Marie Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Maria Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marie Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marie Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marie Under". "Marie Under". "Maria Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017.
  4. ↑ Dyddiad marw: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 26 Ebrill 2014 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12176379m. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. "Marie Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Maria Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marie Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marie Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Marie Under". "Marie Under". "Maria Under". Cyrchwyd 9 Hydref 2017.
  5. ↑ Man geni: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 11 Rhagfyr 2014
  6. ↑ Jean Albert Bédé, William Benbow Edgerton, Columbia Dictionary of Modern European Literature, Columbia University Press, 1980, ISBN 0-231-03717-1, p237
  7. ↑ Rubulis, Aleksis. Baltic Literature. University of Notre Dame Press, 1970.
  8. ↑ 8.0 8.1 Tambur, S. (4 Ionawr 2015). "Estonia's most influential poet to be reburied". Eesti Rahvusringhääling. Cyrchwyd 2 Mai 2015.

‎

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Marie_Under&oldid=11023832"