Max Planck

ffisegydd o'r Almaen oedd Max Karl Ernst Ludwig Planck (23 Ebrill 1858 – 4 Hydref 1947). Ef a luniodd y ddamcaniaeth cwantwm.

Max Planck
Ganwyd	Max Karl Ernst Ludwig Planck  23 Ebrill 1858  Kiel
Bu farw	4 Hydref 1947  Göttingen
Man preswyl	Kiel, München
Dinasyddiaeth	Ymerodraeth yr Almaen, Gweriniaeth Weimar, yr Almaen Natsïaidd, Bizone
Alma mater	Prifysgol Ludwig Maximilian München Prifysgol Frederick William Maximiliansgymnasium München Prifysgol Humboldt Berlin
ymgynghorydd y doethor	Alexander von Brill
Galwedigaeth	ffisegydd damcaniaethol, academydd, ffisegydd, athronydd
Swydd	Geheimrat, athro cadeiriol
Cyflogwr	Prifysgol Frederick William Prifysgol Christian Albrecht Kiel Prifysgol Humboldt Berlin Prifysgol Ludwig Maximilian München
Adnabyddus am	Planck's law, h
Plaid Wleidyddol	German People's Party
Tad	Wilhelm von Planck
Priod	Marie Merck
Plant	Erwin Planck, Karl Planck
Gwobr/au	Gwobr Ffiseg Nobel, Adlerschild des Deutschen Reiches, Medal Max Planck, Gwobr Goethe, Medal Copley, Urdd Teilyngdod am Wyddoniaeth a Chelf, Lorentz Medal, Harnack medal, Medal Helmholtz, Urdd Maximilian Bafaria am Wyddoniaeth a Chelf, Medal Liebig, Medal Franklin, doethuriaeth anrhydeddus o Brifysgol Genedlaethol Kapodistrian, Athen, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Caergrawnt, doethur anrhydeddus Prifysgol Glasgow, Honorary doctor of the Technical University of Berlin, Guthrie Lecture, Medal Goethe ar gyfer Celf a Gwyddoniaeth, Aelod Tramor o'r Gymdeithas Frenhinol
llofnod

Cefndir

Ganwyd yn Kiel, a hanai Planck o deulu dawnus; roedd nifer o aelodau o'r teulu wedi gwneud gwaith ymchwil mewn amryw o feysydd academaidd. Roedd ei dad yn athro coleg yn y gyfraith. Pan oedd Planck yn llanc symudodd y teulu i München yn dilyn penodiad ei dad yn athro yn y coleg.

Addysg

Dechreuodd Planck astudio ffiseg yn München yn 1874, gan raddio'n athro yn 1878. Derbyniodd radd doethur yn 1879 a gradd uwch-ddoethur Privatdozent yn 1880.

Gyrfa

Yn 1885 penodwyd Planck yn athro cyswllt (heb gadair) ym maes Ffiseg Damcaniaethol yn Göttingen. Yn 1889 fe'i penodwyd yn athro (gyda chadair) yn Berlin.

Darganfyddiadau ffiseg

Yn 1900 darganfu Planck ddeddfau pelydriad thermol a thrwy'r gwaith hwnnw lluniodd y ddamcaniaeth cwantwm. Derbyniodd y Wobr Nobel ar gyfer Ffiseg yn 1918 ar sail ei waith ar y ddamcaniaeth cwantwm. Bu'n meithrin doniau Albert Einstein, gan ddechrau yn 1905, ond yn wahanol i Einstein, arhosodd yn yr Almaen yn ystod cyfnod y Natsïaid.

Manylion personol

Priododd Planck ddwywaith. Cafodd 5 o blant ond bu tri ohonynt farw'n ifainc. Bu farw Planck o'r diciâu yn Göttingen.

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Max Planck

Eginyn erthygl sydd uchod am un o'r Almaen. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.