Mwyalchen

Mwyalchen Turdus merula
Turdus merula, masculum
Statws cadwraeth
Pryder lleiaf  (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Aves
Urdd:	Passeriformes
Teulu:	Turdidae
Genws:	Turdus[*], Merula[*]
Rhywogaeth:	Turdus merula
Enw deuenwol
Turdus merula
Dosbarthiad y rhywogaeth

Mae'r Fwyalchen (Turdus merula) yn aelod o deulu'r Turdidae. Mae'n aderyn cyffredin ac adnabyddus trwy Ewrop a rhan sylweddol o Asia ac yn debyg iawn i Fwyalchen y mynydd.

Mae'r Fwyalchen rhwng 23.5 a 29 cm o hyd. Gellir adnabod y ceiliog yn hawdd oddi wrth y plu du, heb unrhyw liw arall, pig melyn a modrwy felen o gwmpas y llygad. Mae'r iâr a'r adar ieuainc yn frown. Gellir clywed y ceiliog yn canu cyn ac yn ystod y tymor nythu; ambell dro gall ddynwared cân adar eraill neu ryw swn arall sydd i'w glywed yn yr ardal.

Nid yw'n aderyn mudol yn y rhannau hynny lle nad yw'r gaeafau yn oer iawn, ond mae adar o'r rhannau oerach yn symud tua'r de neu tua'r gorllewin. Nid yw'n aderyn sy'n casglu mewn heidiau mawr fel rheol.

Oherwydd ei fod yn aderyn adnabyddus a phoblogaidd, mae'r Fwyalchen wedi ei ollwng yn fwriadol mewn nifer o rannau o'r byd. Ystyrir yr aderyn yn broblem yn Awstralia a Seland Newydd gan ei fod yn cystadlu ag adar brodorol.

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn T. merula, sef enw'r rhywogaeth (ar ôl ei ysgrifennu'r cyfeiriad cyntaf ato yn y testun yn llawn yn ôl confensiwn).

Teulu

Mae'r mwyalch yn perthyn i deulu'r Brychion (Lladin: Turdidae). Dyma aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

rhywogaeth	enw tacson	delwedd
Bronfraith	Turdus philomelos
Brych daear Abysinia	Geokichla piaggiae
Brych daear Crossley	Geokichla crossleyi
Brych daear Molwcaidd	Geokichla dumasi
Brych daear Siberia	Geokichla sibirica
Brych daear cefnllwyd	Geokichla schistacea
Geokichla cinerea	Geokichla cinerea
Geokichla interpres	Geokichla interpres
Mwyalch Adeinlwyd	Turdus boulboul
Mwyalchen	Turdus merula
Mwyalchen y mynydd	Turdus torquatus
Socan eira	Turdus pilaris

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Llên

Englyn i'r Fwyalchen gan T. Llew Jones

Ba artist â chân bertach - hwyr denor

Du ei ŵn fel mynach.

Dyma gerddor rhagorach

Na Johann Sebastian Bach.

Mwyalchen yn codi teulu

Cofnod mewn lluniau a geir isod o fwyalchen yn codi teulu ar wal gefn wrth dŷ yn Llandudno ac roedd yn anarferol o ddof!

• 
  Y Fwyalchen yn paratoi nyth
• 
  Y Fwyalchen yn dangos ei nyth
• 
  Y cywion yn datblygu
• 
  Cyw yn protestio ei fod ar lwgu
• 
  Yr iâr fwyalchen yn brysur yn casglu bwyd ar gyfer y cywion
• 
  Cywion bron yn barod i adael y nyth
• 
  Cyw Mwyalchen wedi parhau o gwmpas

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN

Dolenni allanol

• Cân y Fwyalchen Archifwyd 2008-12-17 yn y Peiriant Wayback.

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Mwyalch