Oes y Seintiau yw'r enw traddodiadol am y cyfnod ar ôl ymadawiad y Rhufeiniaid o Ynys Brydain pan ymledwyd Cristnogaeth gan genhadon brodorol ymhlith pobloedd Celtaidd Prydain ac Iwerddon. Gellir dweud ei bod yn parhau o tua dechrau'r 5g hyd ddiwedd y 7g. Mae hyn yn gyfnod a elwir yn ogystal y 'Cyfnod Ôl-Rufeinig' neu'r Oesoedd Tywyll. Ond gyda'r term 'Oes y Seintiau' mae haneswyr yn canolbwyntio fel rheol ar hanes crefydd y cyfnod. Mae'n ffurfio pennod bwysig ac unigryw yn hanes yr Eglwys Celtaidd yn Ewrop.

Yn ôl traddodiad, sefydlwyd clas gan Sant Cybi ar safle caer Rufeinig Caergybi (safle Eglwys Gybi)

Bu'r seintiau cynnar hyn, y gellir eu cyfrif yn eu cannoedd, weithiau'n teithio'n eang trwy'r gwledydd Celtaidd. Sefydlwyd clasau, eglwysi a cholegau ganddynt.

Rydym yn dibynnu yn bennaf am sawl cyfrol o fucheddau'r saint am ein gwybodaeth am y seintiau eu hun, e.e. ceir hanes Dewi Sant yn y testun Buchedd Dewi. Yn ogystal mae cofnodion seciwlar prin, diweddarach gan amlaf, traddodiadau lleol a llên gwerin, a thystiolaeth archaeoleg yn ychwanegu at y darlun o waith y seintiau, a orliwir fel rheol yn y bucheddau canoloesol gyda llawer o fotifau chwedlonol. Mae'n debyg yn ogystal fod nifer o'r seintiau lleol a gofnodir yn cynrychioli duwiau a duwiesau brodorol wedi eu Cristioneiddio, neu o leiaf fod y traddodiadau am lawer o'r seintiau hyn yn perthyn i fyd mytholeg Geltaidd yn hytrach na hanes go iawn.

Gweler hefyd golygu

  Eginyn erthygl sydd uchod am Gristnogaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
  Eginyn erthygl sydd uchod am hanes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.