Cyfnodau cynhanes
H   La Tène   Rhaghanes
  Hallstatt
Oes yr Haearn
  Oes ddiweddar yr Efydd  
  Oes ganol yr Efydd
  Oes gynnar yr Efydd
Oes yr Efydd
    Chalcolithig    
  Neolithig Cynhanes
Mesolithig
P     Paleolithig Uchaf  
    Paleolithig Canol
    Paleolithig Isaf
  Hen Oes y Cerrig
Oes y Cerrig

Astudiaeth o ddigwyddiadau'r gorffennol yw hanes a chasglu gwybodaeth am y digwyddiadau hynny a rhoi trefn arnynt, eu casglu a'u cyflwyno. Mae hefyd yn ddehongliad o weithgarwch daearegol, organig a chosmig, ond fel arfer mae'n ymwneud â hanes dyn ar y ddaear. Gelwir yr ysgolheigion sy'n ysgrifennu am hanes yn haneswyr; ceisiant archwilio, analeiddio a gosod mewn trefn cyfres o ddigwyddiadau gan geisio (yn wrthrychol) weld patrwm achos ac effaith.[1][2]

Mae haneswyr yn defnyddio gwahanol fathau o ffynonellau, gan gynnwys cofnodion ysgrifenedig, cyfweliadau llafar, arteffactau ac archaeoleg. Disgrifir digwyddiadau cyn hanes ysgrifenedig yn gynhanes.

Historia gan Nikolaos Gysis (1892)

Yn aml, mae haneswyr yn trafod natur hanes a pha mor ddefnyddiol ydyw: disgyblaeth academig diddim didda yn ôl rhai tra bod eraill yn credu ei fod yn rhoi perspectif gwahanol ac iach ar y presennol.[1][3][4][5]

Cyfeiriadau golygu

  1. 1.0 1.1 Professor Richard J. Evans (2001). "The Two Faces of E.H. Carr". History in Focus, Issue 2: What is History?. University of London. Cyrchwyd 10 Tachwedd 2008.
  2. Professor Alun Munslow (2001). "What History Is". History in Focus, Issue 2: What is History?. University of London. Cyrchwyd 10 Tachwedd 2008.
  3. Tosh, John (2006). The Pursuit of History (arg. 4th). Pearson Education Limited. ISBN 1-4058-2351-8.p 52
  4. Peter N. Stearns, Peters Seixas, Sam Wineburg (eds.), gol. (2000). "Introduction". Knowing Teaching and Learning History, National and International Perspectives. New York & London: New York University Press. t. 6. ISBN 0-8147-8141-1.CS1 maint: multiple names: editors list (link) CS1 maint: extra text: editors list (link)
  5. Nash l, Gary B. (2000). "The "Convergence" Paradigm in Studying Early American History in Schools". In Peter N. Stearns, Peters Seixas, Sam Wineburg (eds.) (gol.). Knowing Teaching and Learning History, National and International Perspectives. New York & London: New York University Press. tt. 102–115. ISBN 0-8147-8141-1.CS1 maint: multiple names: editors list (link) CS1 maint: extra text: editors list (link)

Gweler hefyd golygu


Gwyddorau cymdeithas
Addysg | Anthropoleg | Cymdeithaseg | Daearyddiaeth ddynol | Economeg
Gwyddor gwleidyddiaeth | Hanes | Ieithyddiaeth | Rheolaeth | Seicoleg


  Eginyn erthygl sydd uchod am hanes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.


Chwiliwch am hanes
yn Wiciadur.