Pastwn rhedyn
| Pastwn rhedyn Typhula quisquiliaris
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Agaricales |
| Teulu: | Typhulaceae |
| Genws: | Typhula[*] |
| Rhywogaeth: | Typhula quisquiliaris |
| Enw deuenwol | |
| Typhula quisquiliaris (Fr.) Henn. | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Typhulaceae yw'r Pastwn rhedyn (Lladin: Typhula quisquiliaris; Saesneg: Bracken Club).[1] 'Ffyngau'r Pastynnau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog y gair 'pastwn' yw 'pastynnau'. Mae'n perthyn I'r grwp 'Ffyngau Cwrel' ac edrych fel sbageti. Mae'r teulu Typhulaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop ac Affrica. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: smooth. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Typhulaceae
golyguMae gan Pastwn rhedyn ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Ceratorhiza hydrophila | Ceratorhiza hydrophila | |
| Macrotyphula defibulata | Macrotyphula defibulata | |
| Macrotyphula rhizomorpha | Macrotyphula rhizomorpha | |
| Macrotyphula tremula | Macrotyphula tremula | |
| Pastwn hir | Macrotyphula fistulosa |  |
| Sclerotium aesculi | Sclerotium aesculi | |
| Sclerotium bullatum | Sclerotium bullatum | |
| Sclerotium cacticola | Sclerotium cacticola | |
| Sclerotium cinnamomi | Sclerotium cinnamomi | |
| Sclerotium delphinii | Sclerotium delphinii |  |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Pastwn rhedyn gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.