Pengrwn cyrn
| Pengrwn cyrn Onygena equina
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Onygenales |
| Teulu: | Onygenaceae |
| Genws: | Onygena[*] |
| Rhywogaeth: | Onygena equina |
| Enw deuenwol | |
| Onygena equina | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Onygenaceae yw'r Pengrwn cyrn (Lladin: Onygena equina; Saesneg: Horn Stalkball).[1] 'Y Pencrynion' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog 'crwn' yw 'crynion'. Mae'r teulu Onygenaceae yn gorwedd o fewn urdd y Onygenales.
Ceir cryn dystiolaeth, dros y blynyddoedd, na ellir bwyta'r ffyngau hyn.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Onygenaceae
golyguMae gan Pengrwn cyrn ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Emmonsia brasiliensis | Emmonsia brasiliensis | |
| Emmonsia ciferrina | Emmonsia ciferrina | |
| Emmonsia crescens | Emmonsia crescens | |
| Emmonsia helica | Emmonsia helica | |
| Emmonsia parva | Emmonsia parva | |
| Emmonsia pasteuriana | Emmonsia pasteuriana | |
| Keratinophyton durum | Keratinophyton durum | |
| Keratinophyton terreum | Keratinophyton terreum | |
| Neogymnomyces demonbreunii | Neogymnomyces demonbreunii | |
| Ophidiomyces ophiodiicola | Ophidiomyces ophiodiicola |  |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Pengrwn cyrn gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.