Phil Williams

Roedd y Dr Philip James Stradling Williams (11 Ionawr 1939 – 10 Mehefin 2003), yn wyddonydd ac yn wleidydd o Gymru. Fe'i etholwyd yn aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru dros etholaeth ranbarthol Dwyrain De Cymru yn 1999.

Phil Williams
Ganwyd	11 Ionawr 1939  Tredegar
Bu farw	10 Mehefin 2003  Caerdydd
Dinasyddiaeth	y Deyrnas Unedig, Cymru
Alma mater	Coleg Clare Ysgol Lewis, Pengam
Galwedigaeth	gwleidydd, academydd
Swydd	Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
Cyflogwr	Prifysgol Aberystwyth
Plaid Wleidyddol	Plaid Cymru

Fe'i ganwyd yn Nhredegar ond fe'i magwyd ym Margoed. Cafodd radd ddwbl mewn ffiseg ddamcaniaethol ac yn ddiweddarach Ph.D. ym Mhrifysgol Caergrawnt. Roedd yn wyddonydd blaengar ym maes gwyddoniaeth y gofod. Penodwyd ef yn ddarlthydd yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth yn 1967, ac yn athro Ffiseg Solar-Ddaearol yn 1991.

Yn aelod o Blaid Cymru ers 1961 chwaraeodd ran flaenllaw yn natblygiad polisi y blaid. Ef oedd cadeirydd cenedlaethol cyntaf y blaid, a bu yn ymgeisydd seneddol ac yn ymgeisydd Ewropeaidd i'r blaid. Daeth o fewn trwch blewyn i ennill is-etholiad Caerffili yn 1968.

Marwolaeth

Peidiodd a bod yn Aelod o'r Cynulliad yn 2003 er mwyn gweithio ar brosiect ymchwil yn astudio'r haul o'r wylfan ger Pegwn y Gogledd. Fe'i etholwyd yn Wleidydd Cymreig y Flwyddyn S4C yn y flwyddyn 2000. Rhoddwyd pwysau arno gan gyd-weithwyr i fod yn arweinydd newydd y Blaid, yn sgîl ymddiswyddiad Ieuan Wyn Jones fel llywydd. Yn fuan wedi iddo adael Cynulliad Cenedlaethol Cymru, dioddefodd Williams drawiad ar y galon tra'n ymweld â pharlwr tylino "A Touch of Class" (a elwir "Twice as Nice" bellach) yng Nghaerdydd. Bu farw o ganlyniad i'r trawiad.

Dolen allanol

• (Saesneg) Teyrnged gan Henry Rishbeth Archifwyd 2004-08-15 yn y Peiriant Wayback

Cynulliad Cenedlaethol Cymru
Rhagflaenydd: swydd newydd	Aelod Cynulliad dros Ddwyrain De Cymru 1999 – 2003	Olynydd: Laura Anne Jones