Pioden fôr
| Pioden fôr | |
|---|---|
| |
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Charadriiformes |
| Teulu: | Haematopodidae |
| Genws: | Haematopus |
| Rhywogaeth: | H. ostralegus |
| Enw deuenwol | |
| Haematopus ostralegus Linnaeus, 1758 | |
| |
| Dosbarthiad y Bioden fôr. Gwyrdd: trwy'r flwyddyn; Melyn: nythu; Glas: gaeaf yn unig. | |
Pioden fôr (Haematopus ostralegus) yw aderyn hirgoes y glannau gyda phlu du a gwyn, pig hir syth melyngoch, llygaid coch a choesau pinc pŵl cymharol fyr. Mae'r unig aelod o deulu'r Haematopodidae, y piod môr, sydd i'w gael yn Ewrop, lle mae'n aderyn cyffredin ac adnabyddus ger glan y môr.
Mae tair is-rywogaeth yn nythu yng ngorllewin Ewrop, yn nwyrain Ewrop a gogledd Asia, Tsieina a Corea. Mae'n aderyn mudol fel rheol, ac mae llawer o adar yn symud i Ogledd Affrica yn y gaeaf, er fod cryn nifer yn gaeafu o gwmpas Prydain ac Iwerddon.
Aderyn hawdd ei adnabod yw'r Bioden fôr, gyda chefn du a bol gwyn, pig mawr coch a choesau coch. Mae'r cyw yn fwy brown o ran lliw. Mae'n byw ar gregyn a phryfed y mae'n ei ddarganfod ar lan y môr fel rheol, ac mae'n arbenigwr ar agor cregyn o wahanol fathau (e.e. wystrys, cregyn bylchog, cregyn gleision ayb.). Yn ddiddorol, mae rhai adar yn arbenigo mewn rhoi y pig i mewn rhwng dau hanner y gragen i'w hagor, tra mae eraill yn torri twll trwy'r gragen, ac mae siâp y pig yn wahanol yn ôl y dull mae'r aderyn hwnnw yn ei ddefnyddio.
Mae'n nythu ar lan y môr fel rheol, ond weithiau ar lannau llynnoedd. Gall y Bioden fôr fyw am flynyddoedd lawer - mae cofnod o rai dros 40 mlwydd oed.
Yng Nghymru mae nifer cymharol fychan yn nythu, ond llawer mwy yn dod i'r traethau i dreulio'r gaeaf.