Un o lwythi frodorol Gogledd America yw'r Llwyth Bannock, disgynyddion Paiute y Gogledd, yn wreiddiol, sydd a chysylltiadau diwylliannol â phobl Shoshone y Gogledd. Maent yn nosbarthiad y Basn Mawr o Frodorion Cynhenid. Ymhlith eu tiroedd traddodiadol mae gogledd Nevada, de-ddwyrain Oregon, de Idaho, a gorllewin Wyoming. Heddiw maent wedi'u cofrestru fel "Shoshone-Bannock" sy'n byw yn Neilldir Indiaidd Fort Hall, Idaho. Yng Nghyfrifiad 2010, nododd 89 o bobl eu bod yn tarddu o linach "Bannock", 38 "gwaed-llawn".

Pobl Bannock
Map o diroedd lle'r oedd y Bannock yn draddodiadol yn byw
Enghraifft o'r canlynolgrŵp ethnig Edit this on Wikidata
Mathllwyth
Poblogaeth89 person
RhagflaenyddPaiute y Gogledd Edit this on Wikidata
RhanbarthNeilldir Indiaidd Fort Hall, Idaho Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Y Pennaeth Tendoi (Tendoy), Shoshone gyda chyfieithydd tua 1923

Hanes golygu

 
Darlun gan Frederic Remington o barti hela Bannock yn croesi rhyd ar Afon Snake yn ystod Rhyfel Bannock 1895

Mae gan lwyth Paiute y Gogledd hanes hir o fasnachu gyda llwythau cyfagos. Yn y 1700au, roedd y grwpiau yn nwyrain Oregon yn masnachu gyda'r llwythau brodorol i'r gogledd,[1] a oedd erbyn 1730 wedi meistroli ac yn berchen ceffylau.[2] Yng nghanol y 18g, datblygodd rhai grwpiau ddiwylliant y ceffyl a gwahanu oddi wrth y gweddill, gan ddod yn 'llwyth Bannock'.[3] Rhoddodd y ceffyl y gallu iddynt deithio ymhellach ac yn gynt, o Oregon i ogledd Nevada,[4] de Idaho,[5] a gorllewin Wyoming .[3] Fe wnaethant deithio oddi yno ar Lwybr Bannock i Montana a Chanada i hela bual a byfflo.[6]

Yn draddodiadol mae'r Bannock wedi gwneud crochenwaith, offer o gyrn defaid mynydd, ac yn cario bagiau o groen eog. Mae eu petroglyffau'n dyddio'n ôl cyn i'r Ewropeiaid orchfygu eu gwlad, ac fe wnaethant drosglwyddo eu dyluniad geometrig i waith gleiniau gwydr. Ar gyfer cludiant dros ddŵr, gwnaethent rafftiau TULE allan o frwyn.[7] Cyn diwedd y 19g, roedd pobl Bannock yn pysgota am eog ar Afon Snake yn Idaho ac yn yr hydref, roeddent yn hela'r byfflo. Roedd crwyn y byfflo'n cael eu defnyddio ganddyn nhw i greu tipis.[8]

Mae'r Bannock yn amlwg yn hanes America oherwydd Rhyfel Bannock 1878. Ar ôl y rhyfel, symudodd y Bannockiaid i Neilldir Indiaidd Fort Hall, Idaho gyda llwyth y Northern Shoshone ac yn raddol unodd y ddau lwyth. Heddiw fe'u gelwir yn Shoshone-Bannock.

Yng Nghyfrifiad 2010, nododd 89 o bobl eu bod yn tarddu o linach "Bannock", 38 "gwaed-llawn". Mae 5,315 o bobl wedi'u cofrestru yn Llwythau Shoshone-Bannock yng Ngwarchodfa Fort Hall, ac mae eu dinasyddion i gyd wedi'u dynodi'n "Shoshone-Bannock".[9]

  • Mary Jo Estep, athrawes gerddoriaeth elfennol a goroeswr Brwydr Kelley Creek
  • Sally Young Kanosh, merch fabwysiedig Brigham Young, gwraig Kanosh
  • Mark Trahant, newyddiadurwr
  • Randy'L He-dow Teton, model
  • LaNada War Jack, arweinydd Streiciau'r Trydydd Byd a Galwedigaeth Alcatraz, actifydd, gwleidydd llwythol, ac academydd [10]

Dolenni allanol golygu

  1. Pritzker 2000, t. 226.
  2. Haines
  3. 3.0 3.1 Pritzker 2000, t. 224.
  4. Kuiper, Kathleen, gol. (2011). American Indians of California, the Great Basin, and the Southwest. Britannica Educational Publications. t. 46. ISBN 9781615307128.
  5. Chisholm 1911.
  6. "History of the Shoshone-Bannock Tribes". www.shoshonebannocktribes.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-05-11. Cyrchwyd 8 Gorffennaf 2015.
  7. Pritzker 2000, t. 238.
  8. Pritzker 2000, t. 225.
  9. "2010 Census CPH-T-6. American Indian and Alaska Native Tribes in the United States and Puerto Rico: 2010" (PDF). www.census.gov. Archived from the original (PDF) on 9 December 2014. Retrieved 1 January 2015.
  10. Johnson, Troy R. (2009). "Boyer, LaNada (Means)". In Finkelman, Paul; Garrison, Tim Alan (gol.). Encyclopedia of United States Indian Policy and Law. Washington, D.C.: CQ Press. doi:10.4135/9781604265767.n77. ISBN 978-1-933116-98-3.