Rhwd glesyn y gaeaf
| Rhwd glesyn y gaeaf Chrysomyxa pirolata | |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Pucciniales |
| Teulu: | Coleosporiaceae |
| Enw deuenwol | |
| ' | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Coleosporiaceae yw'r Rhwd glesyn y gaeaf (Lladin: Chrysomyxa pirolata; Saesneg: Wintergreen Rust).[1] 'Y Gwir-Rydau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Lluosog y gair 'Rhwd' yw rhydau, gair sy'n cyfeirio at liw'r ffyngau yn y grwp yma. Mae'r teulu Coleosporiaceae yn gorwedd o fewn urdd y Pucciniales.
Mae'r rhywogaeth hon hefyd i'w chanfod yn byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.[2]
Ffyngau
golyguCredir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[3] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[4] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Coleosporiaceae
golyguMae gan Rhwd glesyn y gaeaf ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Coleosporium actaeae | Coleosporium actaeae | |
| Coleosporium adeliae | Coleosporium adeliae | |
| Coleosporium adenocauli | Coleosporium adenocauli | |
| Coleosporium anemones | Coleosporium anemones | |
| Coleosporium campanulae | Coleosporium campanulae | |
| Coleosporium euphrasiae | Coleosporium euphrasiae | |
| Coleosporium jasoniae | Coleosporium jasoniae | |
| Coleosporium narcissi | Coleosporium narcissi | |
| Coleosporium sonchi | Coleosporium sonchi | |
| Coleosporium tropaeoli | Coleosporium tropaeoli |
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Gwefan www.naturalresources.wales Cyfoeth Naturiol Cymru; adalwyd 23 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Rhwd glesyn y gaeaf gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.