Robert Rhys

golygydd ac academydd o Gwm Gwnedraeth

Academydd a golygydd yw Robert Rhys. Bu'n olygydd ar gylchrawn Barn ar ddau achlysur ac mae'n gadeirydd y cwmni sy’n cyhoeddi’r cylchgrawn.[1]

Robert Rhys
Ganwyd1953 Edit this on Wikidata
Llangyndeyrn Edit this on Wikidata
Man preswylPorth-y-rhyd Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethacademydd, golygydd Edit this on Wikidata
Cysylltir gydaBarn Edit this on Wikidata

Bywyd personol

golygu

Ganwyd 1953) ym mhlwyf Llangyndeyrn, Sir Gaerfyrddin, a'i addysgu yn Ysgol Gynradd Llanddarog, Ysgol Ramadeg y Bechgyn, Caerfyrddin, a Choleg Prifysgol Gogledd Cymru Bangor. Mae bellach yn byw ym Mhorth-y-rhyd, Cwm Gwendraeth Fach, Sir Gaerfyrddin.

Academydd

golygu

Bu'n dysgu cyrsiau ar iaith a llenyddiaeth Gymraeg ac ar ddiwylliant Cymru ym Mhrifysgol Prifysgol Abertawe rhwng 1978 a 2018.[1] Llenyddiaeth ddiweddar yw ei brif faes fel addysgwr a beirniad. Cyhoeddodd gyfrolau ar Waldo Williams, Daniel Owen a James Hughes (Iago Trichrug). Ar y cyd ag Alan Llwyd golygodd gasgliad o holl gerddi hysbys Waldo Williams. Bu'n ymchwilio i fywyd a gwaith D. J. Williams, Abergwaun, ers rhai blynyddoedd, a chyhoeddodd rai deunyddiau ar y wefan cofiant D. J. Williams.[2]

Golygydd

golygu

Bu'n olygydd Yr Adferwr, cylchgrawn Mudiad Adfer, rhwng 1975 a 1978; ar y pryd roedd yn fyfyriwr ymchwil a bu'n byw yn Groesffordd Llanddoged a Melin-y-coed ger Llanrwst. Ar ôl cael swydd ym Mhrifysgol Abertawe yn 1978 symudodd yn ôl i fyw i Gwm Gwendraeth Fach. Bu'n rhan o dîm golygyddol Barn am gyfnod byr, ar y cyd ag Ifor ap Gwilym ac Alan Llwyd (y ddau'n gweithio i'r cyhoeddwyr, Christopher Davies, yn Abertawe) a Gwynn ap Gwilym. Yn 1981 roedd yn un o'r criw a sefydlodd bapur bro Cwm Gwendraeth Fach, Papur y Cwm, a bu'n olygydd rhwng 1981 a 1986. Ef a gofnododd hanes y frwydr i achub Cwm Gwendraeth Fach yn y gyfrol Cloi'r Clwydi, a gyhoeddwyd yn 1983. Rhoddodd y gorau i olygu Papur y Cwm yn 1986 er mwyn ailafael yn ei gysylltiad â Barn y tro hwn fel golygydd a oedd hefyd yn gyfrifol am reoli'r cylchgrawn. Llwyddwyd i ennill cefnogaeth bellach gan Gyngor Celfyddydau Cymru yn y cyfnod hwn a rhoes y gorau i'r olygyddiaeth yn 1991; ers hynny bu iddo swyddogaeth greiddiol fel Cyfarwyddwr Cyhoeddi a chadeirydd y cwmni.

Daeth yn Gristion yn 1984. Ymrwymodd i'r eglwys efengylaidd yng Nghaerfyrddin ac roedd yn un o'r aelodau a sefydlodd eglwys efengylaidd Gymraeg annibynnol yn y dref yn 1989. Mae bellach yn henuriad yn yr eglwys ac yn pregethu'n rheolaidd. Bu'n olygydd Y Cylchgrawn Efengylaidd rhwng 1996 a 2010.

Cyfeiriadau

golygu

Llyfryddiaeth

golygu
  • Rhys, Robert (1983), Cloi'r Clwydi(Llangyndeyrn: Cymdeithas Les Llangyndeyrn)
  • Rhys, Robert (1992), Chwilio am Nodau'r Gân: Astudiaeth o Yrfa Lenyddol Waldo Williams hyd at 1939 (Llandysul: Gwasg Gomer)
  • Rhys, Robert (2000), Dawn Dweud: Daniel Owen (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru)
  • Rhys, Robert (2007), James Hughes, 'Iago Trichrug' (Caernarfon: Gwasg Pantycelyn)
  • Llwyd, Alan a Rhys, Robert (2014), Waldo Williams: Cerddi 1922-1970 (Llandysul: Gwasg Gomer)
  • www.eglwyscaerfyrddin.org
  • www.barn.cymru
  • www.cofiantdj.net