Roddy Hughes
Actor theatr, ffilm a theledu o Gymru oedd Rhodri Henry "Roddy" Hughes (19 Mehefin 1891 –22 Chwefror 1970) a ymddangosodd mewn dros 80 o ffilmiau rhwng 1932 a 1961.[1]
Roddy Hughes | |
---|---|
Ganwyd | 19 Mehefin 1891 Porthmadog |
Bu farw | 22 Chwefror 1970 Sussex |
Dinasyddiaeth | Cymru |
Galwedigaeth | actor, actor ffilm, actor teledu, athro |
Cefndir
golyguGanwyd Hughes ym Mhorthmadog yn fab hynaf y Parchedig Llewelyn Robert Hughes, ficer plwyf Ynyscynhaearn a Maria Elizabeth (née Sweetapple) ei wraig.[2] Roedd ganddo ddau frawd Y Parchedig Ganon Frederick Llewelyn Hughes, Deon Ripon a Hubert Darrell Hughes a laddwyd ym Mesopotamia yn y Rhyfel Byd Cyntaf.[3] Ym 1898 penodwyd ei dad yn rheithor Llandudno a symudodd y teulu yno i fyw. Cafodd Rhodri Hughes ei addysgu yng Ngholeg Llanymddyfri a Phrifysgol Rhydychen.
Gyrfa
golyguWedi ymadael a'r brifysgol aeth Hughes i weithio fel athro yn Ysgol Malborough House, Hove.[1] Ers ei blentyndod bu Hughes ymwneud â byd y theatr ac adloniant [4]. Roedd yn aelod o Gymdeithas Drama Amatur Llandudno [5] a pharhaodd ei ddiddordeb trwy ei gyfnod fel myfyriwr ac fel athro. Cafodd ei gyflwyno i'r actor a rheolwr theatr Cyril Maud gan Arglwydd Mostyn a Miss Douglas Pennant. Trwy Maud cafodd cyfle i weithio fel dirprwy actor i Charles Windermere o dan yr enw llwyfan Hugh Rhodri.[6] Fel Hugh Rhodri gafodd un rôl actio, fel y saer cloeon yn Sarah Sleeps Out, yn theatr Aldwich ym mis Medi 1916.[7]
Tarddodd y Rhyfel Byd Cyntaf ar ei yrfa actio, ymunodd a'r Corfflu Hedfan Brenhinol (adran awyr y fyddin Brydeinig cyn ffurfio'r Awyrlu Brenhinol) ym 1916. Cafodd dadfyddiniad ar sail iechyd ym 1917 gan ei fod yn dioddef yn arw o asthma.[8] Wedi ymadael a'r fyddin ail afaelodd ar ei yrfa actio, ond gan ddefnyddio'r enw Roddy Hughes, gan fod mynychwyr y theatr yn credu bod Hugh Rhodri yn enw Almaeneg.[6]
Wedi hynny bu'n teithio ledled gwledydd Prydain yn chwarae yn y theatrau rhanbarthol mewn dwsinau o ddramâu a chomedïau cerddorol. Ymysg y dramâu cafodd clod am ei berfformiadau ynddynt bu The Lady and the Rose [9] ym 1922; Frederica ym 1933 [10] a Joy Will Come Back ym 1937 [11]. Bu hefyd yn chware'r brif ran ym mherfformiad cyntaf drama Emlyn Williams Druid's Rest rhwng 1943 a 1944.[12]
Ymysg ei ymddangosiadau cyntaf mewn dramâu radio bu Rhondda Roundabout gan Jack Jones ym 1939.[13] Bu ei ran cyntaf ar y teledu yn y cyfnod cyn i deledu'r BBC cau lawr am gyfnod yr Ail Ryfel Byd, mewn perfformiad byw o A Bedfast Prophet gan Ronald Elwy Mitchell a David Rorie ar 17 Awst 1939.[14]
Ymddangosiad ffilm gyntaf Hughes oedd rhan fach yn Reunion (1932), dan gyfarwyddiad Ivar Campbell.[15] Ei ran sylweddol cyntaf oedd yn Lest We Forget. Mae'r ffilm yn adrodd stori am Sais, Cymro, Gwyddel, ac Albanwr sy'n cael eu dal mewn twll cregyn yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Maent yn cytuno i aduno ymhen 20 mlynedd - os ydyn nhw dal yn fyw. Ei rôl fwyaf nodedig oedd yn chware rhan Mr. Fezziwig yn Scrooge (1951), addasiad o lyfr Dickens, A Christmas Carol
Teulu
golyguYm 1931 priododd Winifred Dorothy Smith merch Harry Smith YH, Wood Green, Swydd Rydychen [16]. Ni fu iddynt blant.
Ffilmyddiaeth
golygu- Reunion (1932)
- Mr. Bill the Conqueror (1932)
- Lest We Forget (1934)
- The Old Curiosity Shop (1934)
- Say It With Flowers (1934)
- A Glimpse of Paradise (1934)
- Music Hall (1934)
- Kentucky Minstrels (1934)
- Honeymoon for Three (1935)
- A Real Bloke (1935)
- Men of Yesterday (1936)
- The Small Man (1936)
- Twelve Good Men (1936)
- Cheer Up (1936)
- Make-Up (1937)
- Poison Pen (1939)
- Saloon Bar (1940)
- Under Your Hat (1940)
- Quiet Wedding (1941)
- "Pimpernel" Smith (1941)
- Hard Steel (1942)
- In Which We Serve (1942)
- Here Comes the Sun (1946)
- Fame Is the Spur (1947)
- The Last Days of Dolwyn (1949)
- Poet's Pub (1949)
- The Man in the White Suit (1951)
- Scrooge (1951)
- Salute the Toff (1952)
- Hammer the Toff (1952)
- Escape Route (1952)
- The Final Test (1953)
- Alf's Baby (1953)
- The Great Game (1953)
- The Million Pound Note (1954)
- John Wesley (1954)
- See How They Run (1955)
- Not So Dusty (1956)
- Around the World in Eighty Days (1956)
- Sea Wife (1957)
- Corridors of Blood (1958)
- The Spaniard's Curse (1958)
- The House in Marsh Road (1960)
Teledu
golygu- A Bedfast Prophet (BBC, 1939)
- Men of Darkness (BBC 1948) (addasiad o Les Nuits de la Colère gan Armand Salacrou (1899-1989)
- The Guardsman (BBC, 1948) gan Ferenc Molnár
- Ma’s Bit of Brass (BBC, 1948) gan Ronald Gow
- Alice’s Adventures in Wonderland and Through the Looking-Glass (BBC, 1948)gan Herbert M. Prentice
- Poison Pen (BBC, 1949) gan Richard Llewellyn
- Trespass (BBC, 1950) gan Emlyn Williams
- Mrs Dot (BBC, 1950) gan W. Somerset Maugham
- The Title (BBC, 1950) gan Arnold Bennett
- The Morning Star (BBC, 1952) gan Emlyn Williams
- Mrs Dot (BBC, 1954) adferiad o sioe 1950
- Poison Pen (BBC, 1956) adferiad o sioe 1950
- The Dragon and the Dove: How the Hermit Abraham Fought the Devil for his Niece (BBC, 1957) gan James Bridie
- The Survivors (BBC, 1957) gan Peter Viertel ac Irwin Shaw
- She Too Was Young (BBC, 1958) gan Laurier Lister a Hilda Vaughan
- Trespass (BBC, 1958) adferiad o sioe 1950
- The Bachelor Brothers (BBC, 1960) gan Eynon Evans
Cyfeiriadau
golygu- ↑ 1.0 1.1 Roddy Hughes ar IMDb
- ↑ Yr Archif Genedlaethol Cyfrifiad 1901, Ynyscynhaearn. RG13/5261; Ffolio: 84; Tudalen: 44
- ↑ Prosiect y Rhyfel Mawr Blwyf Llandudno
- ↑ "LOCAL NEWS - Llandudno Advertiser and List of Visitors". A.G. Pugh. 1906-01-27. Cyrchwyd 2019-12-28.
- ↑ "Fel Fynnoch - Y Brython". Evans, Sons & Foulkes. 1916-01-27. Cyrchwyd 2019-12-28.
- ↑ 6.0 6.1 "Cynon Culture - Roddy Hughes". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-12-28. Cyrchwyd 2019-12-28.
- ↑ J. P. Wearing, The London Stage 1910-1919: A Calendar of Productions, Performers, and Personnel
- ↑ Yr Archif Genedlaethol War Office and Air Ministry: Service Medal and Award Rolls, First World War. Silver War Badge. RG WO 329, 2958-3255; Cyf: 329
- ↑ "By the Silver Sea." Daily Telegraph, 8 Awst. 1922, tud. 2. The Telegraph Historical Archive adalwyd 27 Rhagfyr 2019
- ↑ "Frederica." Sunday Times, 14 Medi. 1930, tud. 4. The Sunday Times Historical Archive adalwyd 27 Rhagfyr 2019
- ↑ "A Play on Fanny Burney." Daily Mail, 22 Mawrth 1937, tud. 11. Daily Mail Historical Archive, 1896-2004 adalwyd 27 Rhagfyr 2019
- ↑ A 'Hat Box' Comedy Daily Mail, 27 Ionawr 1944, tud. 3. Daily Mail Historical Archive, 1896-2004 adalwyd 27 Rhagfyr 2019
- ↑ Broadcasting Programmes Daily Telegraph, 6 Tachwedd. 1939, tud. 4. The Telegraph Historical Archive adalwyd 27 Rhagfyr 2019
- ↑ BUVF Screen Plays, A Bedfast Prophet adalwyd 27 Rhagfyr 2019
- ↑ Reunion ar IMDB adalwyd 27 Rhagfyr 2019
- ↑ "Marriages." Times, 9 Mehefin 1931, tud. 17. The Times Digital Archive adalwyd 27 Rhagfyr. 2019