Nofel wedi'i seilio ar fywyd go iawn, ond yn esgus ei bod yn ffuglen yw roman à clef (Ffrangeg: "nofel gydag allwedd"). Mae'r cymeriadau yn y nofel yn cynrychioli pobl go iawn, gan ddefnyddio ffugenwau yn lle eu enwau go iawn. Weithiau bydd awdur yn cyflenwi'r "allwedd" sy'n esbonio pwy yw'r bobl go iawn sy'n cyfateb i'r cymeriadau, ond yn amlach gadewir i'r darllenydd ddarganfod drosto'i hun.

Roman à clef
Enghraifft o'r canlynolnovel genre Edit this on Wikidata
Mathnofel Edit this on Wikidata

Ymhlith y rhesymau i awdur ddewis fformat roman à clef mae'r cyfleoedd i:

  • ysgrifennu am bynciau dadleuol
  • osgoi cymhlethdodau cyfreithiol (enllib, er enghraifft)
  • adrodd ar wybodaeth fewnol am sgandalau
  • portreadu profiadau hunangofiannol heb ddatgelu rôl yr awdur ynddynt
  • gorliwio'r digwyddiadau yn ddychanol i'w gwneud yn fwy hurt neu'n fwy doniol
  • newid manylion anfoddhaol y stori go iawn

Dyma ddetholiad o nofelau roman à clef adnabyddus:

Eginyn erthygl sydd uchod am lenyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.