Sacsoni
un o daleithiau'r Almaen heddiw
(Ailgyfeiriad o Sachsen)
Un o daleithiau ffederal (Länder) yr Almaen yw Sacsoni, yn llawn Talaith Rydd Sacsoni (Almaeneg: Freistaat Sachsen, Sorbeg Uchaf: Swobodny stat Sakska). Saif yn nwyrain y wlad, yn ffinio ar Weriniaeth Tsiec a Gwlad Pwyl. Roedd y boblogaeth yn 2007 yn 4.220.200. Prifddinas y dalaith yw Dresden; dinasoedd pwysig eraill yw Leipzig, Chemnitz a Zwickau.
 | |
 | |
| Math | taleithiau ffederal yr Almaen  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl | Sacsoniaid |
| Prifddinas | Dresden |
| Poblogaeth | 4,089,467 |
| Sefydlwyd |
|
| Pennaeth llywodraeth | Michael Kretschmer |
| Cylchfa amser | UTC+01:00, UTC+2 |
| Gefeilldref/i | Lower Silesian Voivodeship, Lubusz Voivodeship, Karlovy Vary Region, Ústí nad Labem Region, Liberec Region, Lazio |
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad |  Yr Almaen |
| Arwynebedd | 18,415.66 km² |
| Uwch y môr | 342 metr |
| Yn ffinio gyda | Brandenburg, Bafaria, Thüringen, Sachsen-Anhalt, Ústí nad Labem Region, Liberec Region, Karlovy Vary Region, Lower Silesian Voivodeship, Lubusz Voivodeship |
| Cyfesurynnau | 51.0269°N 13.3589°E |
| DE-SN | |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Landtag of Saxony |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Minister-President of Saxony |
| Pennaeth y Llywodraeth | Michael Kretschmer |
 | |
Sefydlwyd Talaith Rydd Sacsoni yn 1918 ar ôl yr ymddiorseddiad y brenin Ffredrig Awgwstws III a wedi i Deyrnas Sacsoni ddod i ben. Wedi'r Ail Ryfel Byd daeth yn rhan o Ddwyrain yr Almaen, ac yn 1952 fe'i rhannwyd yn dair rhan, Leipzig, Dresden a Chemnitz (a ail-enwyd yn "Karl-Marx-Stadt" yn ddiweddarach. Ail-ffurfiwyd y dalaith yn 1990 yn dilyn ad-uno'r Almaen.