Arweinydd Islamaidd o dras Cwrdaidd oedd Saladin, neu yn fwy cywir Salah al-Dīn Yusuf ibn Ayyub (Arabeg: صلاح الدين الأيوبي, Cwrdeg: Selah'edînê Eyubî neu سه‌لاحه‌دین ئه‌یوبی) (tua 11384 Mawrth, 1193).

Saladin
Ganwydيُوسُف بن نجم الدين أيُّوب Edit this on Wikidata
1138 Edit this on Wikidata
Tikrit Edit this on Wikidata
Bu farw4 Mawrth 1193 Edit this on Wikidata
o clefyd heintus Edit this on Wikidata
Damascus Edit this on Wikidata
Galwedigaethperson milwrol, cadlywydd milwrol Edit this on Wikidata
SwyddVizier of the Fatimid Caliphate, Sultan of Egypt, Sultan of Damascus, emir of Aleppo, emir of Kerak, emir Edit this on Wikidata
TadNajm ad-Din Ayyub Edit this on Wikidata
MamSitt al-Mulk Khatun Edit this on Wikidata
PriodIsmat ad-Din Khatun Edit this on Wikidata
PlantAl-Afdal ibn Salah ad-Din, Al-Aziz Uthman, Az-Zahir Ghazi Edit this on Wikidata
PerthnasauShirkuh Edit this on Wikidata
Llinachllinach Ayyubid Edit this on Wikidata

Ganed Saladin i deulu Cwrdaidd yn Tikrit, Irac; roedd ei dad Najm ad-Din Ayyub, yn llywodraethwr Baalbek. Gyrrwyd ef i ddinas Damascus i orffen ei addysg, a bu yno am ddeng mlynedd yn llys Nur ad-Din (Nureddin). Bu ar ymgyrchoedd milwrol i'r Aifft gyda'i ewyrth, Shirkuh, yn erbyn y califfat Fatimaidd yno. Ar farwolaeth ei ewythr, daeth yn llywodraethwr (fisir) yr Aifft yn 1169. Ar farwolaeth Nur ad-Din yn 1174, cyhoeddodd ei hun yn Swltan a chymerodd feddiant o Ddamascus.

Bu'n ymladd yn erbyn lluoedd y teyrnasoedd Cristionogol oedd wedi eu sefydlu gan y Croesgadwyr, yn enwedig Teyrnas Jerusalem. Ei fuddugoliaeth fwyaf oedd Brwydr Hattin ar 4 Gorffennaf 1187, pan ddinistriodd fyddin y croesgadwyr yn llwyr. Cipiodd ddinas Jeriwsalem oddi wrthynt ar 2 Hydref, 1187.

Ymatebodd gwledydd Ewrop i hyn trwy drefnu'r Drydedd Groesgad, a bu llawer o ymladd rhwng Saladin a'r fyddin dan arweiniad Rhisiart Lewgalon. Yn 1192, gwnaed Cytundeb Ramla, oedd yn gadael Jeriwsalem yn nwylo'r Mwslimiaid ond yn rhoi hawl i Gristionogion fynd yno ar bererindod.

Bu farw Saladin yn ninas Damascus yn 1193, a chladdwyd ef ym Mosg yr Ummaiaid yno; gellir gweld ei fawsolewm o hyd.