Yr Aifft
Gwlad Arabaidd yng Ngogledd Affrica, rhan o'r Dwyrain Canol, yw Gweriniaeth Arabaidd yr Aifft neu'r Aifft (Arabeg مصر, sef Misr, neu Másr yn dafodiaith yr Aifft). Er bod y wlad yn Affrica, cyfrifir Gorynys Sinai, i'r dwyrain o Gamlas Suez, yn rhan o Asia. Mae rhan fwyaf o bobl yr Aifft yn byw ar lannau Afon Nîl (40,000 km²). Ond mae'r rhan fwyaf o'r wlad yn rhan o ddiffeithdir y Sahara, ac felly â dwysedd poblogaeth isel iawn.
.svg) | |
 | |
| Math | gwladwriaeth sofran, Gwlad drawsgyfandirol, un o wledydd môr y canoldir, gwlad  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl | Ptah, Mizraim |
| Prifddinas | Cairo |
| Poblogaeth | 94,798,827 |
| Sefydlwyd |
|
| Anthem | Bilady, Bilady, Bilady |
| Pennaeth llywodraeth | Moustafa Madbouly |
| Cylchfa amser | UTC+2 |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Arabeg |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Gogledd Affrica, Y Dwyrain Canol, De-orllewin Asia |
| Gwlad | Yr Aifft |
| Arwynebedd | 1,010,407.87 ±0.01 km² |
| Gerllaw | Y Môr Canoldir, Afon Nîl |
| Yn ffinio gyda | Swdan, Libia, Israel, Llain Gaza, Bir Tawil |
| Cyfesurynnau | 27°N 29°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Parliament of Egypt |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth | President of Egypt |
| Pennaeth y wladwriaeth | Abdel Fattah el-Sisi |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Prime Minister of Egypt |
| Pennaeth y Llywodraeth | Moustafa Madbouly |
 | |
| Arian | Egyptian pound |
| Cyfartaledd plant | 3.338 |
| Mynegai Datblygiad Dynol | 0.696 |
Mae'r wlad yn enwog am ei hanes hynafol a'i hadeiladau trawiadol o gyfnod yr Hen Aifft er enghraifft pyramidiau Cheops (Khufu) a Khafre, Teml Karnak, Dyffryn y Brenhinoedd a lleoedd eraill. Heddiw, ystyrir mai'r Aifft yw canolbwynt gwleidyddol a diwylliannol y Byd Arabaidd.
Yn dilyn 18 diwrnod o brotestio ledled y wlad ymddiswyddodd yr Arlywyd Hosni Mubarak sydd yn briod gyda hanner Cymraes, Suzanna Mubarak ar 11 Chwefror, 2011 gan drosglwyddo pwer y wlad i'r Llu Arfog.
DaearyddiaethGolygu
HanesGolygu
Yr Hen AifftGolygu
Roedd yr Hen Aifft yn wareiddiad a ddatblygodd ar hyd canol a rhan isaf Afon Nîl o tua 3150 C.C. hyd nes iddi ddod yn dalaith Rufeinig Aegyptus yn 31 C.C. Roedd yn ymestyn tua'r de o aber Afon Nîl hyd at Jebel Barkal ger y pedwerydd cataract. Ar brydiau roedd yr Aifft yn rheoli tiriogaethau ehangach.
Iaith a DiwylliantGolygu
Arabeg yw'r iaith swyddogol yn yr Aifft. Hyd at yr 16 ganrif, siaradid hefyd yr iaith Gopteg yno, disgynydd iaith yr Hen Aifft (yr Hen Eiffteg).
