Siarl V, Ymerawdwr Glân Rhufeinig
Siarl V (24 Chwefror 1500 – 21 Medi 1558), hefyd Siarl o Luxemburg, oedd yr Ymerawdwr Glân Rhufeinig rhwng 1519 a 1556. Roedd hefyd yn frenin Sbaen fel Siarl I rhwng 1516 a 1556.[1]
| Siarl V, Ymerawdwr Glân Rhufeinig | |
|---|---|
,_formerly_attributed_to_Titian_(Alte_Pinakothek,_Munich).jpg) | |
| Ganwyd | 24 Chwefror 1500  Gent |
| Bu farw | 21 Medi 1558 Yuste |
| Dinasyddiaeth | yr Ymerodraeth Lân Rufeinig |
| Galwedigaeth | teyrn |
| Swydd | teyrn Aragón, Brenin neu Frenhines Castile a Leon, Ymerawdwr Glân Rhufeinig, Lord of the Netherlands, Brenin Sardinia |
| Tad | Felipe I, brenin Castilla |
| Mam | Juana o Castilla |
| Priod | Isabel o Bortiwgal |
| Partner | Johanna Maria van der Gheynst, Barbara Blomberg, Orsolina della Penna, Germaine o Foix |
| Plant | Felipe II, brenin Sbaen, Maria o Awstria, Ymerodres Lân Rufeinig, Infante Fernando o Awstria, Joanna o Awstria, Isabel o Castile, Margaret o Parma, Tadea o Awstria, Juan o Awstria, Juan Austria y Portugal |
| Perthnasau | Anne o Bohemia a Hwngari, Louis II of Hungary, Ferrando II, Isabel I, brenhines Castilla, Mari I, Maximilian I, Maria van Bourgondië |
| Llinach | Tŷ Hapsbwrg Sbaen, Habsburg |
| Gwobr/au | Marchog Urdd y Cnu Aur, Urdd Alcántara, Urdd Calatrava, Urdd Santiago, Urdd y Gardas, illustrious son |
| llofnod | |
 | |
Roedd yn fab i Felipe I, a fu'n frenin Castilla am gyfnod byr, a'i wraig Juana o Castilla (Juana Wallgof). Ei daid a'i nain ar ochr ei fam oedd Ferdinand II, brenin Aragon ac Isabella I, brenhines Castilla, tra ar ochr ei dad, roedd yn ŵyr i Maximilian I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig.
Priododd Isabella, chwaer Ioan III, brenin Portiwgal, yn 1526. Roedd eu plant yn cynnwys:
- Felipe II, brenin Sbaen (1527–1598)
- Maria o Awstria (1528–1603), a briododd Maximilian II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig
Ef a roddodd bum llong i Ferdinand Magellan, y cyntaf i hwylio o gwmpas y byd yn 1522, wedi i frenin Portiwgal ei wrthod. Ymestynnodd ymerodraeth Sbaen yn y Byd Newydd yn fawr yn ystod ei deyrnasiad, gyda Hernán Cortés a Francisco Pizarro yn gorchfygu ymerodraethau'r Asteciaid a'r Inca. Bu'n ymladd llawer gydag Ymerodraeth yr Otomaniaid dan y Swltan Swleiman I.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ John Landwehr; Brill Academic Pub (1971). Splendid Ceremonies; State Entries and Royal Funerals in the Low Countries, 1515-1791: A Bibliography (yn Saesneg). De Graaf. t. 5. ISBN 978-90-6004-287-8.
Darllen pellach
golygu- Geoffrey Parker, Emperor: A New Life of Charles V (New Haven, Connecticut: Yale University Press, 2019).
- Martyn Rady, The Emperor Charles V (Abingdon, Swydd Rydychen: Routledge, 1988).
Siarl V, Ymerawdwr Glân Rhufeinig Ganwyd: 24 Chwefror 1500 Bu farw: 21 Medi 1558
| ||
| Rhagflaenydd: - |
Brenin Sbaen (Castile ac Aragon) 14 Mawrth 1516 – 15 Ionawr 1556 |
Olynydd: Felipe II |
| Rhagflaenydd: Maximilian I |
Ymerawdwr Glân Rhufeinig 28 Mehefin 1519 – 27 Awst 1556 |
Olynydd: Ferdinand I |